Qurilish tashkilotlarida buxgalteriya hisobining xususiyatlari

1.  SOTISHDAN  FOYDA  (Fs)  YOKI  ZARAR  (Zs).  Bu  ko‘rsatkich 
quyidagicha topiladi: 
                               Fs (Zs) = St –Ts  
Bu yerda:  St – sof tushum,   Ts – sotish tannarxi. 
Qurilish  tashkilotlarining  sof  tushumi  ular  tomonidan    bajarilgan  qurilish 
ishlaridan  olingan  daromadlardan,  shuningdek  o‘zlari  ishlab  chiqargan  tayyor 
mahsulotlarni sotishdan olingan daromadlardan iborat bo‘ladi.  Bajarilgan qurilish 
ishlaridan olingan daromadlar hisobiga  oldingi mavzuda batafsil to‘xtalgan edik. 
Quyida  qurilish  tashkilotlari  tomonidan  ishlab  chiqilgan  tayyor  mahsulotlarni 
sotishdan olingan daromadlar hisobini yuritish tartibiga qisqacha to‘xtalamiz. 
Qurilish  tashkilotlarida  ishlab  chiqilgan  tayyor  mahsulotlar  deganda  maxsus 
sotish uchun ishlab  chiqarilgan turli xildagi  konstruksiyalar, moslamalar, detallar, 
qurilish materiallaridan yasalgan plitalar, sementli g‘isht-bloklar, eshik, dereza va 
shu kabi to‘liq tayyor holga keltirilgan boshqa buyumlar tushuniladi. Ushbu tayyor 
mahsulotlar  subpudratchilarning  va  boshqa  tashkilotlarning  buyurtmalari  asosida, 
shuningdek aholi uchun erkin sotuvga chiqarish maqsadlarida ishlab chiqariladi. 
Tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish qurilish tashkilotlarining maxsus sexlari 
yoki yordamchi ishlab chiqarish bo‘linmalari tomonidan amalga oshiriladi. Tayyor 
mahsulotlarni  ishlab  chiqarishga  doir  harajatlarning  hisobi  2000  «Asosiy  ishlab 
chiqarishni  hisobga  oluvchi  schyotlar»  yoki  2300  «Yordamchi  ishlab  chiqarishni 
hisobga oluvchi schyotlar» tizimida  ochiladigan alohida schyotlarda olib boriladi. 
Ishlab  chiqarilgan  tayyor  mahsulotlar  qurilish  tashkilotining  hisob  siyosatida 
belgilangan  hisob  bahosida  2810  «Ombordagi  tayyor  mahsulotlar»  schyotida 
hisobga  olinadi.  Hisob  bahosi  bo‘lib  tayyor  mahsulotlarning  yakka  o‘zini 
identifikatsiyalash  (yoki  buyurtmali)  usulda  aniqlangan  reja  (normativ)  tannarxi 
yoki hiqiqiy tannarxi hisoblanadi.  
Hisobot oyida ishlab chiqarishdan olingan tayyor mahsulotlarning omborlarga 
hisob baholarida kirim qilinishiga buxgalteriyada quyidagicha yozuv qilinadi: