Blackcurse

Mutaxassislar tayyorlashda umumkasbiy fanlarining o’rni 

Reja: 

1.Mutaxassislar tayyorlashda umumkasbiy fanlarining o‘rni. 

2.Ixtisoslik fanlarining rivojlanish tarixi.  

3.Qurilish va melioratsiya  mashinalarining suv xo‘jaligi majmuasidagi o‘rni.  

4.O‘zbekiston  sharoitida  mashinalardan  foydalanishning  o‘ziga  xos  xususiyatlari 

(Issiq ob-havo, cho‘l  zonalarida,  sho‘r  yerlarda va botqoqliklarda ishlatish) .  

 

1

.Ma‘lumki,  har  bir  mutaxassisni  (ta‘lim  yo‘nalishi)  tayyorlash  uchun  o‘quv 

rejasidagi  1-blok  gumanitar  va  ijtimoiy-iqtisodiy  fanlar,  2-blok  matematika  va 

tabiiy-ilmiy  fanlar bilan birgalikda 3-blok umumkasbiy fanlar va 4-blok ixtisoslik 

fanlar  o‘qitiladi.  Umuman    umumkasbiy  va  ixtisoslik  fanlarni  puxta  o‘zlashtirish 

uchun    va  siyosiy  ongini  hamda  fikrlash  qobiliyati  shuningdek  etik  –  estetik 

tarbiyasini  rivojlantirish  maqsadida  1-2  blok  fanlari  o‘qitiladi.  Umumkasbiy  va 

ixtisoslik  fanlar  malakali  mutaxassislar  tayyorlashda  asosiy  rol  o‘ynaydi. 

Umumkasbiy va ixtisoslik fanlarni puxta o‘zlashtirgan har qanday talaba o‘z sohasi 

bo‘yicha  puxta  bilimga  ega  bo‘ladi  va  kelgusida  ish  jarayonida  qiyinchiliklarsiz 

moslashib  kasbiy fa‘oliyatini na‘munali davom ettira oladi.  

 

Suv  xo‘jaligi  va  melioratsiya  ishlarini  mexanizatsiyalash  ta‘lim  yo‘nalishi 

o‘quv  rejasiga  binoan  quyidagi  umumkasbiy  fanlari  hozirda  o‘qitiladi.  1)Chizma 

geometriya  va  injenerlik  grafikasi,  2)Elektrotexnika  va  elektornika  asoslari, 

3)Materialshunoslik  va  konstruktsion  materiallar  texnologiyasi,  4)Issiqlik 

texnikasi,  5)Materiallar  qarshiligi,  6)Kompyuter  grafikasi,  7)Qurilish  mexanikasi, 

8)Mexanizm  va  mashinalar  nazariyasi,  9)Yonilg‘i  moylash  materiallari, 

10)O‘zaroalmashinuvchanlik,  standartlashtirish  va  texnik  o‘lchov,  11)  Mashina 

detallari, 13) Qurilish materiallari va gruntshunoslik, 14) Suv xo‘jaligi iqtisodiyoti 

va  menejmenti,  15)  Traktor  va  avtomobil,  16)  Nasos  va  nasos  stantsiyalari,         

17)  Gidrotexnika  inshootlari,  18)Qishloq  xo‘jaligi  gidrotexnik  melioratsiyasi  va 

gidromeliorativ  tizmlardan  foydalanish,  19)  Gidromelioratsiya  ishlarini  tashkil 

etish  va  texnologiyasi,  20)Ichki  yonuv  dvigatellari,  21)  Melioratsiya  va  qurilish 

mashinalarini  ta‘mirlash.  22)  Hayot  faoliyati  xavfsizligi  va  ishlab  –  chiqarish 

korxonalari  talabi  va  kafedra  moddiy  texnika  bazasi,  talabalar  istagidan  kelib 

chiqib bir nechta tanlov fanlari ham o‘qitiladi. O‘qitiladigan fanlar o‘zaro bir biriga 

uzviy  bog‘liq    mutaxassislar  tayyorlashda  ularni  o‘qitish  ketma-ketligi  o‘quv 

rejasida  keltiriladi.  Har  bir  fanning  o‘qitishning  maqsadi  va  vazifalari  bo‘ladi, 

ya‘ni  fanning  o‘zlashtirish  natijasida  talaba  nimalarni  bilishi  kerak  va  nimalarni 

amalga  oshira  olishi  kerakligi  mutaxassislikning  Davlat  ta‘lim  standartiga  va  fan 

dasturlarida  keltiriladi.  Umumkasbiy  fanlar  mutaxassislar  tayyorlashda  o‘quv 

rejasidagi fanlarining 33-50% ni tashkil etadi. Umumkasbiy fanlar bloki matematik 

va  tabiiy  –  ilmiy  fanlar  bilan  maxsus  fanlar  o‘rtasida  ilmiy  va  nazariy  bog‘likni 

ta‘minlashi,  maxsus  fanlarni  o‘rganish  va  chuqur  egallashi  uchun  zarur  bo‘lgan 

fundamental 

umumkasbiy 

bilimlarni, 

amaliy  ko‘nikma  va  o‘quvlarni 

shakllantirishi,    modelli  tasavvurlarni  tajriba  usullari  va  olingan  natijalarni  qayta 

ishlash  yo‘riqlariga  oid  bilimlarni  amalda  qo‘llash  ko‘nikmalarini  ta‘minlashi 

lozim. 

---

 

 

30