Ishchi kasbini egallash

 

---

20 
Moyning namligini din va stark usulida aniqlash 
Moyning o’z namligini Din va Stark ixtiro qilgan apparat yordami bilan aniqlash 
mumkin (1-rasm). Mazkur apparatda namlikni aniqlash qator afzalliklarga ega bo’lib, u 
namlikni yuqori darajada aniqlab olishga imkon beradi. 
1-rasm.
 Din va Stark apparati: 
1-yumaloq tagli kolba; 2-sovutgich; 3-qabul qilgich. 
Buning uchun kolba (1) ga yog’ quyiladi, 100 ml toluol yoki ksi-lol qo’shib 
aralashtiriladi, qabul qiluvchi (3) joy erituvchi bilan to’lg’aziladi. Muzlatgach (2) paxta 
bilan berkitiladi. Кeyin kolba bir minutiga 100 tomchi tushadigan qilib qizdiriladi. Biroz 
suv oqib tushgach, minutiga 200 tomchi tushadigan qilib qizdiriladi. Suvning miqdori 30 
minut davomida bir xil turmaguncha qizdi-rilib, keyin to’xtatiladi. So’ng 15 daqiqa suv 
qabul qiluvchini 25
0
S issiqlikdagi suvga cho’ktiriladi va priyomnik ichidagi suvning hajmi 
o’lchanadi. 
Yog’dagi namlik foiz hisobida quyidagi formuladan topiladi: 
bu erda
: 
a – 
qabul qilgichdagi suvning hajmi, ml
 
hisobida;
99,7 – suvning 25
0
S da bo’lgan zichligining 100 ga ko’paytmasi;
r 
– tekshirilgan moddaning og’irligi, gr
 
hisobida. 
Tekshirilayotgan moddaning namligi qanchalik kam bo’lsa, namu-na og’irligi shuncha 
ko’proq olinishi kerak. Masalan, namlik 1% dan kam bo’lsa, namuna og’irligi 200 gr 
olinishi kerak. Namligi 1,0-5,0% bo’lsa, og’irligi 100 gr, namligi 5,0% bo’lsa, og’irligi 
25-50 gr bo’lishi kerak.
Moy namligi aniqlangach texnik talablarda belgilangan me’yorlar bilan qiyoslanadi va 
moyga baho beriladi. 
O’simlik moylari sisterna, bochka, bidon va shisha idishlarda 4-6
0
S haroratda 
saqlanadi. Bunday tartibda moylar bir yil davomida sifatli saqlanishi mumkin. Saqlashda 
omborxonaning namligi 85% dan oshmasligi shart. 
1-Vazifa: 
Talabalarga bir necha moy namunalari beriladi. Yuqoridagi tavsiyalarga 
ko’ra ular moy namunalarining sifat ko’rsatkichlarini baholashadi.

2-Vazifa. 
Talabalarga moy namunalari beriladi. Din va Stark apparatidan foydalanib, 
ular moyning namligini aniqlashadi.