Гeoгрaфия

Қалпына келмейтiн байлықтардан тиiмдi пайдаланудың негiзгi 
шарттары: 
♦
кендерден қазбаларды толық қазып алу;
♦
қоршаған ортаның бұзылуына жол бермеу; 
♦
барлық бағалы заттардан кешендi-жетiк пайдалану; 
♦
геологиялық барлау жұмыстарын кезеңдік жалғастыру;
ӨЗБЕКСТАННЫҢ ТАБИҒИ ЖАҒДАЙЫ 
ЖӘНЕ ТАБИҒИ БАЙЛЫҚТАРЫ
5-сабақ
5-сабақ
II БӨЛІМ. ӨЗБЕКСТАННЫҢ ТАБИҒИ 
БАЙЛЫҚТАРЫ, ХАЛҚЫ ЖӘНЕ ЕҢБЕК РЕСУРСТАРЫ
http://eduportal.uz

---

14
♦
өнiм бiрлiгiне жұмсалатын шикiзат пен жанармайды үнемдейтiн 
техника мен технологияны қолдану.
Қалпына келмейтін байлықтардан тиімді пайдалану керек. Болашақ 
ұрпақ та бұл байлықтардан пайдалансын.
Ең маңызды табиғи байлықтардың тағы бірі – 
су.
Ауыл шаруашылығында 
су көп мөлшерде жұмсалады. Өнеркәсiп кәсіпорындары үшiн де су көп талап 
етiледi. Кәсiпорындар ең үлкен қалалардың халқы пайдаланатын судан 
көбірек суды «iшiп» қоюда. Су – қалпына келтiрiлетiн табиғи байлық.
Ауыл шаруашылығында пайдаланылатын 
құнарлы топырақ (жер), 
халық қажеттілігі үшін зәру 
өсiмдiк
пен 
жануарлар
әлемi (балық, жабайы 
хайуандар), адам өмiрi үшiн қажет болған 
ауа
да таусылатын және қалпына 
келтiрілетін табиғи байлыққа тән. Ташкент, Ферғана, Науаи сияқты қалалар, 
кейбiр өнеркәсiптiк аудандар аумағында ауа құрамындағы оттегi халық 
қажетiн өтей алмай жатыр. Өйткенi, оттегi қоры болған өсімдіктер ондаған 
жылдар барысында қалпына келтiрiледi. Құнарлы топырақ одан да баяу 
қалпына келеді. Өлкеміздің аумағы ауыл шаруашылығы өнімдерін өсіру 
үшін қолайлы ауа райы жағдайына ие. Бұл 
агроклиматтық
байлығы 
таусылмайтын табиғи байлық болып табылады.
Мемлекетіміздің аумағы таусылмас 
күн энергиясы
байлығына ие. Күн 
энергиясы таусылмайтын табиғи байлық болып саналады. Күннен келетiн 
жылулықты электр энергиясына айналдырудың болашағы өте үлкен. 
5-сурет. 
Табиғи байлықтардың қолданылуы мен түрлері.