O„zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

Tahlil va natijalar (Analysis аnd results).
O‗r-
ganishlar shuni ko‗rsatdi-ki, kelgusi bir necha yillar ichida biz 
robotlarni o‗qituvchi sifatida ko‗rmasak-da, o‗quv dasturlari 
va o‗qituvchilarga ta‘lim tajribasidan ko‗proq foydalanishga 
yordam beradigan kompyuter aqlini ishlatadigan ko‗plab 
loyihalar uchratishimiz mumkin. Quyida intelektual tizim-
larning ta‘limdagi rolini hamda kelajakdagi ta‘lim qay 
ko‗rinishda bo‗lishi mumkinligi keltirilgan. 
Intelektual tizimlar baho berish kabi asosiy ta‘lim 
faoliyatini avtomatlashtirishi mumkin. Ta‘lim muassasalarida 
olib borilgan tajribalar shuni ko‗rsatadi-ki uy vazifalari, 
ma‘ruza, amaliy va laborotoriya mashg‗ulotlar topshiriqlarini 
hamda testlarini baholash zerikarli ish bo‗lishi mumkin. Hatto 
boshlang‗ich sinflarda ham o‗qituvchilar tez-tez baho qo‗yish 
o‗quvchilar bilan muloqot qilish, darsga tayyorgarlik ko‗rish 
yoki kasbiy malakasini oshirish uchun ko‗p vaqt talab qiladi. 
Intelektual tizimlardan foydalanib o‗qitish, o‗qituvchilar 
uchun baholash va nazorat qilishning deyarli barcha turlarini 
avtomatlashtirishi mumkin, shuningdek o‗quvchilarning 
husnixatlarini baholashni ham avtomatlashtirilishi mumkin. 
Bugungi kunda insholarni baholash dasturi hali boshlang‗ich 
bosqichlarda bo‗lsada lekin u kelgusi yillarda yaxshilanishi 
mumkin, bu esa o‗quvchilar bilan interaktiv munosabatlarga 
ko‗proq e‘tibor qaratishga imkon beradi. 
O‗quv dasturlari o‗quvchilarning ehtiyojlariga mos-
lashtirilishi mumkin. Maktabgacha ta‘limdan oliy ta‘limgacha 
intellektual tizimlar ta‘limga ta‘sir qilishning asosiy 
usullaridan biri bu individual o‗qitishning yuqori bosqichlarini 
qo‗llashdir. Bu qisman adaptiv o‗quv dasturlari, o‗yinlar va 
dasturiy ta‘minotning ko‗payishi tufayli ro‗y bermoqda. Bu 
tizimlar o‗quvchining ehtiyojlariga javob berib, ma‘lum 
mavzularga ko‗proq e‘tibor qaratadi, o‗rganmagan mavzularni 
takrorlaydi va umuman olganda ularning o‗z xohishlariga 
binoan ishlashiga yordam beradi. Individual ta‘limda turli xil 
darajadagi o‗quvchilarga bitta sinfda birgalikda ishlashga 
yordam beradigan, o‗qituvchilar uchun o‗qitishni osonlash-
tiradigan, kerak bo‗lganda yordam ko‗rsatadigan intelektual 
tizim yechim bo‗lishi mumkin. Individual ta‘lim butun 
mamlakat bo‗ylab ta‘limga katta ta‘sir ko‗rsatadi (ayniqsa, 
Xan Akademiyasi kabi dasturlar orqali) va intelektual tizimlar 
keyingi bosqichlarida rivojlanib borishi bilan, bunday 
moslashuvchan dasturlar faqat takomillashib boradi. 
Intelektual tizimlar mavzularni takomillashtirilishi 
kerak bo‗lgan qismini ko‗rsatishi mumkin. O‗qituvchilar 
ma‘ruza va o‗quv materiallarida ta‘lim oluvchilarni muayyan 
tushunchalar bilan chalg‗itishi mumkin bo‗lgan bo‗shliqlar 
haqida doim ham xabardor bo‗lmasligi mumkin. Sun‘iy 
intellekt bu muammoning yechimini taklif qiladi. Coursera, 
ochiq kodli onlayn kurslarning yirik provayderi, buni 
allaqachon amalda qo‗llamoqda. Ko‗p sonli o‗quvchilar uy 
vazifasiga noto‗g‗ri javob berganliklari aniqlansa, tizim 

---