Strategik menejment

X avlod
X avlod.
(Generation X) ―Tug‗ilish etishmovchilik‖ davridan keyin 
tug‗ilish ko‗rsatkichi keskin oshib ketdi, bu esa 1965 va 1976 yillar oralig‗ida 
tug‗ilgan 49 milliondan ortiq insondan tashkil topgan boshqa avlodni dunyoga 
kelishiga sabab bo‗ldi. Bu ta‘limot muallifi Duglas Kouplend ularni 
X avlod
(Generation X) deb ataydi, chunki ular demografik portlash soyasida dunyoga 
kelishgan va ularning bir-biridan ajratib turuvchi jihatlari yo‗q. 
Ayrim vaziyatlarda 
X avlod
o‗zidan oldingi demografik portlash avlodiga va 
o‗zidan keyingi Milleniallarga nisbatan unchalik sezilarli bo‗lmagan iste‘molchilar 
guruhini tashkil etadi. SHunga qaramasdan, ular doim muvaffaqiyatga erishish 
uchun harakat qilishadi, boshqa guruh a‘zolariga nisbatan kamroq boylik 
orttirishga tirishishadi; ular xarid qilingan narsani emas, balki tajribani ko‗proq 
qadrlashadi. 
Aksariyat 
X avlod
vakillari uchun oila – farzandlari hamda qari ota-onalari – 
muhimligi bo‗yicha birinchi o‗rinda, karera esa ikkinchi o‗rinda turadi. Marketing 
nuqtai nazaridan olganda, 
X avlod
vakillari hamma narsaga shubha bilan 
qarashadi. Biror narsani xarid qilishdan oldin, ular mahsulotni yaxshilab o‗rganib 
chiqishadi, ularga miqdordan ko‗ra sifatni afzal ko‗rishadi va qoida hamda 
an‘analarga zid bo‗lgan marketing xiylalarigauchishmaydi. 
Internet asrida birinchilardan bo‗lib ulg‗aygan 
X avlod
vakillari yangi 
texnologiyalarning foydali tomonlarini tezda o‗rganib oluvchi yuqori-
kommunikatsiyalarni o‗zida aks ettirgan avlod hisoblanadi. Bu avlod vakillarining 
taxminan 40 foizi smartfonlardan va 11 foizi planshetlardan foydalanishadi. 
Internetdagi 
X avlod
vakillarining 74 foizi Internetdan bank xizmatlari uchun, 72 
foizi Internetdan o‗z ilmiy ishlari uchun, 72 foizi esa Internetdan kompaniya va 
mahsulotlar izlanishlari uchun foydalanishadi va yana 81 foizi Internetda xaridlarni 
amalga oshirishgan. Ularning to‗qson besh foizidan ko‗prog‗i Facebook ijtimoiy 
tarmog‗ida o‗z sahifasiga ega. 
X avlod
vakillari ulg‗ayishdi va endi ular boshqalarga g‗amxo‗rlik qilishadi. 
Ular turmush demografik portlash 
vakillarining hayot tarzi, madaniyati 
va qadriyatlarini borgan sari chetga 
chiqarishmoqda. 
Ular 
karera 
pillapoyasida yuqoriga qarab harakat 
qilishmoqda va ularning ko‗pchiligi kattalashib borayotgan oilaning boshlig‗i 
hisoblanishadi. Ular hozirgi kungacha bo‗lgan avlodlar orasida eng o‗qimishli 
hisoblanishadi va juda yuqori yillik xarid qobiliyatiga egadirlar. Ular o‗rtacha 

---

89
xarajatlarga nisbatan uy xarajatlariga 62 foiz, kiyim-kechakka 50 foiz va 
ko‗ngilochar xizmatlarga 27 foizdan ko‗proq xarajat qilishadi. Lekin 
X avlod
vakillari demografik portlash davri vakillari kabi ortib borayotgan iqtisodiy 
bosimga duch kelishmoqda. Bu kunlarda hamma qatorida ular ham ehtiyotkorlik 
bilan xarajat qilishmoqda. 
Shunga qaramasdan, ko‗pgina brend va tashkilotlar o‗z diqqatini bunday 
katta potensialga ega