Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

 
 
7.5-rasm. 2017–2018 yy. TTXI oqimi (FDI inflows) (mlrd. AQSh dollari) 
Manba:
UNCTAD, FDI/MNE database (www.unctad.org/fdistatistics). 
AQSh 252 mlrd. AQSh dollari miqdoridagi investisiyani jalb etib, eng yirik 
TTXI qabul qiluvchi bo‗lib qolmoqda. Keyingi o‗rinda Xitoyda TTXI 139 mlrd. 
AQSh dollarini tashkil etib, o‗tgan yilga nisbatan 1,03 foizga ortgan . TTXI oluvchi 
dunyodagi 10 ta yyetakchi mamlakatning 5 tasini rivojlanayotgan va o‗tish 
iqtisodiyoti mamlakatlar tashkil etadi. 

---

170 
 
7.6-rasm. 2009-2018 yy. transchegaraviy qo„shilish va yangi TTXI loyihalar 
(mlrd. AQSh dollari) 
Manba:
http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/webdiaeia2019d1_en.pdf. 
2018- yilda transchegaraviy yutilish va qo‗shilish jarayonlari o‗sish darajasida 
bo‗lib, 816 mlrd. AQSh dollarga yetgan, o‗tgan yilga nisbatan (asosan ximiya 
sanoati va xizmat ko‗rsatish sohasidagi bitimlar hisobiga) 18 foizga o‗sgan
159
.
 
7.7-rasm. 2017–2018 yy. TTXI oqimi (mlrd. AQSh dollari) 
Manba:
UNCTAD, FDI/MNE database (www.unctad.org/fdistatistics). 
Jalb qilingan TTXI bo‗yicha dunyodagi ulushi bo‗yicha G20 mamlakatlari 
yyetakchi hisoblanib, TTXI ulushi 2018 yilda 67 foizni tashkil etgan. Mintaqa va 
159
http://unctad.org.

---

mintaqalararo guruhlar bo‗yicha jalb qilingan TTXI oqimi bo‗yicha Osiyo-Tinch 
okeani iqtisodiy hamkorligi (APEC) mamlakatlari bo‗yicha 65 foizni, BRIKS va
Commonwealth tashkilotlariga a'zo mamlakatlarda bo‗yicha jalb qilingan TTXI 
oqimining o‗sish tendensiyasini kuzatish mumkin.
Investitsiyalar bo‗yicha xalqaro hisobotga ko‗ra, so‗nggi yillarda to‗g‗ridan-
to‗g‗ri xorijiy investitsiyalar quyidagi uchta asosiy shaklda amalga oshirilmoqda:

sotib olish/birlashish (Acquisitions & Mergers);

noldan boshlab qilinadigan investitsiyalar (Greenfield investment);

qo‗shma korxonalar (Joint ventures).
2018 yilda kapital oqimida pul o‗tkazmalari 11 foizga o‗sib, bu ko‗rsatkich 40 
mlrd. Aqsh dollarini tashkil etgan. 
160
.