Konchilik ishi

 

---

45 
Balandlik va masofa o‘lchash. 
Asbob nuqtaga o‘rnatiladi va ishchi 
holatga keltiriladi, ikkinchi nuqtaga 
nivelir 
reykasi 
vertikal 
holatda 
o‘rnatiladi. 
Ko‘rish 
trubasining 
viziridan foydalanib ko‘rish trubasi 
reykaga to‘g‘rilanib, fokuslash vinti 
yordamida tasvir tiniqlashtiriladi.
Iplar to‘rining o‘rta chizig‘i orqali 
nivelir reykasidan sanoq olinadi. 
Rasmda H=2.585 m 
n
1
=2.670 m 
n
2
=2.502 m 
L=n
1
-n
2
=0.168 
d=100*L=16.8 m 
Nazorat savollari. 
1.
Nivelir qanday qismlardan tuzilgan? 
2.
Nivelir qanday shartlar asosida sinaladi va tekshiriladi? 
3.
Nivelirlashda qanday nivelir reykalaridan foydalaniladi? 
4.
Nivelir reykasidan sanoq olish qanday amalga oshiriladi? 

---

46 
7-LABORATORIYA ISHI 
TAXEOMETR TUZILISHI VA UNING ASOSIY
QISMLARINI O‘RGANISH
Mashg‘ulotning maqsadi: 
Taxeometr va uning tuzilishini, asosiy qismlari, 
hamda taxeometr bilan ishlashni o‘rganish. 
Elektron taxeometr bu gorizontal va vertikal burchak, masofani o‘lchaydigan 
xamda o‘lchangan ma’lumotlarni saqlashga moslashtirilgan elektron xotiraga ega 
bo‘lgan ko‘p funktsiyali geodezik qurilma. Bugungi kunda barcha elektron 
taxeometrlarda elektron burchak skanerlash va optik-elektron masofa o‘lchagichi 
mavjud. O‘lchangan masofa yoki burchak ko‘rsatkichlari ekranda xosil bo‘ladi. 
Gorizontal masofa, nisbiy balandliklar farqi va koordinatalarni avtomatik hisoblaydi 
xamda barcha ma’lumotlarni xotiraga yozadi. Elektron taxeometr turli murakkab 
xolatlarda va nuqtaning balandligini xisoblashda foydalaniladi. 
FlexLine Taxeometr qurilmasi sanoqlarni o‘lchash, xisoblash va yozish uchun 
foydalaniladi. Ayniqsa sodda tasvirga olish va murakkab masalalarni echishga 
moslashtirilgan. Keng doiradagi masalalarni echadigin FlexField dasturiy paketi 
bilan jixozlangan. Bunday klassdagi turli versiyadagi qurilmalar aniqlikliklari va 
funktsional imkoniyatlari xam turlichadir. 
7.1 – rasm. Keltirilgan formulalar 
a) O‘rtacha dengiz sathi, b) Qurilma с) Nur qaytargich 

---

47 
- Qiya masofa 
- Gorizontal masofa, 
- nisbiy balandlik, otmetkalar farqi