«informatika va axborot texnologiyalari»

 
 
11.3. Sonli tipdagi buyruqlar 
Length(x) -
buyrug‘i x-xarfiy kattalikning uzunligi (belgilar soni) ni aniqlash uchun 
xizmat qiladi va umumiy holda quyidagicha yoziladi: 
butun tipli o‘zgaruvchi:= length(satrli o‘zgaruvchi yoki matn);
Bu funksiya butun tipdagi qiymatni qabul qiladi. Misol:
program uzunlik; 
var x:string; n: byte; 
begin 
x:= ’Kush bilimdadur’; n:= length(x); writeln(‘n:= 
’,n) 
end. 
Ushbu dastur n:= 15 natijani beradi. 
Val(x,a,b) 
buyrug‘i satrli ma’lumotni sonli ma’lumotga aylantirish uchun ishlatiladi. Bu 
erda 
x-satrli, a va b –butun sonli tipdagi ma’lumotlar. Agar x-satr faqat raqamlar ketma-
ketligidan iborat bo‘lsa, 
a-ning qiymati shu ketma-ketlik hosil qilgan songa teng. Aks xolda a - 
nolga teng bo‘ladi. b-satrli ma’lumotni songa aylantirishdagi xatolik kodini ifodalab, qiymati 
sonlarni yozishda qo‘llanmaydigan belgi uchragan pozisiya nomeriga teng bo‘ladi. 
satr 
ifoda 
a 
b 
‘2005’ 
val(satr,a,b) 
2005 
0 
‘142.24E-12’ 
val(satr,a,b) 
0 
4 

---

156 
‘Paskal’ 
val(satr,a,b) 
0 
1 
Pos(l_satr, 2_satr) 
- fimksiyasi 
2_satr 
tarkibida 
lsatr 
ning bor yoki yo‘qligini tekshiradi. 
Agar yo‘q bo‘lsa fimksiyaning qiymati nolga teng, aks holda nechanchi pozisiyadan boshlangan 
bo‘lsa, shu son funksiyaning qiymati bo‘ladi. Agar 
1_satr - 2_satr 
ning tarkibida bir necha 
marta uchrashi mumkin. Bu holda funksiya faqat birinchi marta uchrash pozisiyasini aniqlaydi 
halos. Misol:
program tek; 
var a:integer; 
b,s:string; 
begin 
b:= ’Gulbaxor’; s:= ’baxo‘; 
a:= pos(s,b); 
writeln(a) end. 
Ushbu dastur 4 natijani beradi.