Тошкент давлат аграр университети

1-расм. “МИ ва ТС” фанининг мазмуни. 
Масалан, қишлоқ хўжалик техникаларининг конструктив томондан табора 
мураккаблашиб бориш жараѐни, ўз навбатида ҳар хил таъмирлаш ѐки тиклаш 
операцияларининг анча ортиб боришига, уларнинг мураккаблашувига, янги-
янги техник ечимларга бўлган эҳтиѐжларни вужудга келтирмоқда. 
Уларнинг янгиларини яратиш ѐки такомиллаштиришда биз таҳлил ва 
синтез, индукция ва дедукция усулларидан фойдаланишга ҳаракат қиламиз. 
Бундаги 
индукция
усулининг моҳияти шундаки ўрганилаѐтган тизимнинг 
хусусий ѐки унинг алоҳида омиллари ѐки жараѐнларини ўрганиш асосида 
умумий хулосаларга ўтиш ҳисобланади. 
Дедукция-индукция
усулининг аксидир. Таҳлил асосида объект 
умумлаштирилади, яъни у синтез қилинади. Бунда объектдаги барча 
элементлар ягона тизимга бирлаштирилади. Таҳлил асосида ривожланиш 
жараѐнининг умумий яқдил структураси яратилади. Булардан ташқари бу 
фанда статистик, экспериментал, монографик, ҳисоблаш-конструктив, 
иқтисодий-математик билиш (ўрганиш) усуллари ҳам мавжуд. 
Республикамиз қишлоқ хўжалигида ҳудудий фирмавий техник сервис 
(ФТС) тизими ҳам таркиб топмоқда. 
«МИ ва ТС» фанининг мазмуни 

---

19 
Машиналарнинг 
ишончлилик 
кўрсаткичларини, 
бузилиш 
ва 
бузилмасдан ишлаш этимоллигини, тақсимот қонунларини ўрганиш, 
машиналарнинг ишончлилиги ва ресурсини ошириш усулларини 
ўрганиш ва тегишли илмий тавсиялар ишлаб чиқариш, тиклашда энг 
мақбул усулни танлаш, таъмирлаш чизмасини ишлаб чиқиш; 
Барча турдаги таъмирлаш-техник хизмат кўрсатиш ишларини 
ҳисоблаш ва илмий асосланган ҳолда тақсимлаш усулини ишлаб 
чиқиш; 
Таъмирлаш-хизмат кўрсатиш корхоналарини ташкиллаштириш ва 
режалаштириш, ихтисослашув ва кооперациялашув йўналишлари 
турларини ва йўналиш турларини асослаш; 
Корхоналар ишлаб чиқариш қувватини оптизациялаш ва уларни 
ҳудудий жойлаштириш усулларини ишлаб чиқиш; 
Корхоналарнинг норматив кўрсаткичларини ва параметрларинини 
ҳисоблаш ва такомиллаштириш; 
Ҳар хилдаги корхоналарнинг оптимал структурасини аниқлаш; 
Йўналиши онсон ўзгарувчан корхоналарнинг нормативларини ва 
лойиҳалаштириш усулларини ишлаб чиқиш; 
Корхонларни 
лойиҳалаштиришн 
механизациялаш 
ва 
автоматизациялаш усулларини ишлаб чиқариш; 
Корхоналарни реконструкция қилиш, кенгайтириш ва техник қайта 
қуроллантириш (жиҳозлаш) усулларини такомиллаштириш.