Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

3.3. 
Keng 
tarqalgan 
nishabi 
bir 
tomonlama 
chuqur 
parniklarni 
tuzilishi.
Nishabi bir tomonlama chuqur parniklar uchun parnik romining standart 
kattaligi 160x106sm dir.
 
Rom uzoq vaqtgacha chidamli bo‘lishi uchun oyna kutsishdan oldin issiq alif 
yoki xlorli oxak shimdiriladi, mel surgichi surib, surik bilan ikki marta buyaladi. 
Oynaning kalinligi 2,2-2,5mm. Oyna romning ostki qismidan solinadi. Oynalarni 

---

42 
tomdagi shiferga uxshab solinadi, ular metall skobalar yoki qisqichlar bilan 
maxkamlanadi. Oynaning chekkalariga alif zamaskasi yoki elastik MGF-80 mastikasi 
skrkaladi. 
Markaziy Osiyoda ba’zan kattaligi 213x107sm li yaxlit oynali romlar ishlatiladi. 
Nishabi bir tomonlama chuqur parniklarning qutisi taxtadan, yog‘och, g‘isht, beton va 
boshqa materiallardan yasalishi mumkin. Kuti va kotlovanning bo‘yi va kengligi 
foydalaniladigan romlar kattaligi va ularning soniga qarab aniqlanadi. Kotlovanning 
chuqurligi isitadigan qurilmaning turiga, biologik yonilg‘ida isitilganda esa ishlatish 
vaqtiga xam bog‘liq bo‘ladi (ertagi ekin parniklarida u chuqurroq, kechki ekin 
parniklarida yuzaroq bo‘ladi). 
Nishabi bir tomonlama parniklar odatda garbdan shark tomonga karatib kuriladi. 
Romlar 5-7
0
nishabrok bo‘lishi uchun kutining shimol tomoni birmuncha balandroq 
qilinadi . 
Tuzilishi jixatidan parniklarga yirik gabaritli plyonkali tonnellar yaqin keladi. 
Ular metall yoki plastikadan yasalgan yirik xajmli plyonkali yarim yoylar kengligi 
1,2-4m. Qurilma balandligi 0,7-1,7m, uzunligi 3,25m. Sinch tepasiga plyonka 
tortilgan. Plyonkaning chekkalarini trubalarga o‘rab, maxsus qisqichlar bilan 
maxkamlab qo‘yiladi. Plyonka yoyilib ketmasligi uchun, kuchli shamol esadigan 
uchastkalarda tonnellarni yirik sim tur bilan maxkamlanadi. 
Xamma mintaqalarda oynavand parniklarni kurish va undan foydalanish 
samarador emas deb topilgan. Bunga asosiy sabab uning kimmatligi (bir romni uzi 5 
ming sumdan ortiq) uni ustiga qo‘pollig‘i yorug‘lik o‘tkazuvchilik koeffitsenti past 
foydalanishda uni qo‘pollig‘i kup mexnat talab qiladi. Parniklarda issiqlikni va 
namlikni sozlash va bir me’yorda ushlab turish ancha kiyin. Xamma asosiy ishlab 
chiqarish jarayonlari qo‘lda bajariladi. Shu boisdan ular urnini plyonka bilan 
qoplangan inshoatlar egallamokda, Chunki bu qurilmalarga materiallar xarajatlari 
ancha kam sarflanadi.