B. N. O r I p o V u o 'K 372. 874(075) квк

12- rasm. 
Qalam ushlash va shtrixlash.
Rasm chizish uchun unchalik qiyin bo'lmagan predmetlarni 
tanlash, ularni yaxshilab kuzatish, tahlil qilish kerak. Tahlilda esa 
predmetning shakli, tuzilishi, rangi, turish holatlari sinchiklab 
kuzatiladi, ularni qanday tasvirlash haqida atroflicha fikrlab olinadi.
58

---

i- rasm. 
Narsaning o'ziga qarab rasmini chizish.

---

Odatda, rasm chizuvchi eng aw alo predmetning ikki o'lchovi 
ya’ni balandligi va enini yaxshi chamalay olishi lozim. Shu bila 
birga, balandligi va eni yaxshi ko'rinadigan, ya’ni yassi shaklg 
ega bo'lgan predmetlar rasmini chizishni atroflicha o'rganib olis: 
zarur. Shu boisdan narsaning o'ziga qarab rasm chizishni ba 
landligi va eni asosida yoki yon tom onidan, um um an, bir tom o 
nidan qaraganda predmet haqida to'la tasavvur beradigan narsala 
rasmini chizish bo'y ich a mashq qilishdan boshlash maqsadg 
muvofiqdir.
Bunday predmetlar qatoriga daftar varag'i, daftar muqovasi 
uchburchak chizg'ich, konvertlar, bayroqcha, kapgir, arra, barg 
lar, belkurak, baliq kabilar kiradi.
Bu predmetlar rasmini chizish bo'yicha malaka hosil qilin 
gach, hajmli p red m etlar rasmini chizishni boshlash m um kir 
Albatta, dastlab geometrik shakllardan hajm birligi sifatida qabi 
qilingan kub rasmini chizish maqsadga muvofiq. Chunki, ku 
predmetlarning uch o'lchovini to'la ko'rsatib beradigan yagon 
shakldir. Shu boisdan tasviriy san’atdan bilim va malaka berishnin 
bosh didaktikasi — sistemali, y a’ni osondan qiyinga qarab borish 
dan iboratdir. Narsaning o'ziga qarab rasm chizish o'quvchig 
rasm chizishni o'rgatishning va badiiy ijodga yo'llashning asosi 
omilidir. Ishni rasmdagidek sistemada olib borish keyingi ijobi 
natijalar garovidir (13- rasm).
Rasm chizuvchi m alakasining oshib borishi bilan rasm 
chiziladigan p r e d m e tla r va p o stan o v k alar m urakkablashtiri 
boriladi. N atura, naturm ort va postanovka uchun qush va hay 
vonlar, h atto o d a m q o m a tin i tasvirlashni ham tavsiya etisl 
mumkin.