Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013

Eng muhimi ichi ketayotgan 
odamga ko’p suyuqlik bering.
Izoh: Shirin choy, Fanta, Koka Kola, Sprayt kabi ichimliklarni ber-
mang, chunki ular bola ahvolini yanada og‘irlashtiradi. 

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
282
Ikki barmog‘ingiz bilan 
terini ko‘rsatilgandek 
qisib sal ko‘taring.
Agar teri qayta o‘rniga tushmasa, 
bola suvsizlangan
♦ oz siyish yoki umuman siymaslik; siydikning to‘q sariq bo‘lishi
♦ birdan ozib ketish (vaznining kamayishi) 
♦ og’iz qurishi 
♦ ko‘zlari kirtayib, ichiga ketishi
♦ chaqaloqlar boshidagi 
liqildoqning ichga tortilib turishi
♦ teri egiluvchanligi yoki
cho‘ziluvchanligining yo‘qolishi
Og‘ir suvsizlanishda puls tezlashib, kuchsiz bo‘lib qoladi (Shok, 
170-bet), nafas tezlashib chuqurlashadi, odamda isitma yoki titroq bosh-
lanadi (167-bet).
Agar kasal odamning ichi surib, suvdek bo‘lib tushaversa yoki ichi 
surishi bilan birga qayt ham qilsa suvsizlanish belgilari paydo bo‘lishini 
kutib o‘tirmang.
Tez harakat qiling 
(keyingi betga qarang).
Suvsizlanishning oldini olish va davolash:
1. 
Ichketishi boshlanishi bilan
• Bemorga qo‘shimcha suyuqlik berib turing (iloji bo‘lsa, bemor 
icha olguncha ko‘proq bering).
• Emadigan bolani ko‘proq emizing, uning emish vaqti uzoqroq 
davom etsin.
• Emadigan bolaga qo‘shimcha ovqatlar hali berilmayotgan bo‘lsa, 
Suvni Tiklovchi Ichimlik yoki toza suv berib turing (miqdori quyida ko‘rsa-
tilgan).
• 
Agar chaqaloqqa qo‘shimcha ovqatlar berilayotgan bo‘lsa yoki 
bola ko‘krakdan butunlay ajratilgan bo‘lsa, quyidagilardan birortasi ber
-
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
283
ilsin: Suvni Tiklovchi Ichimlik (Regidron), suyuq ovqatlar (sho‘rva, guruch 
suvi, qatiq) yoki qaynatilgan suv. Bunga kattalar ham amal qilishi kerak.
2. Nimani va qachon ichish kerak? Suyuqlikni oz-ozdan tez-tez 
ichib tursin. Suvsizlangan kishi odatdagidek siya boshlagunga qadar 
kechasi ham, kunduzi ham har 5 minutda bironta suyuqlik ichib tursin. 
Yosh bola bir kunda kamida bir litr suyuqlik ichsin. Katta odamlarga bir 
kun mobaynida 3 litr yoki undan ham ko‘proq suv kerak bo‘ladi. Agar u 
qayt qilgan bo‘lsa, 10 minut (qayt qilgandan so‘ng) davomida hech narsa 
ichmasin, keyin esa asta-sekin oz-ozdan bironta suyuqlik icha boshlasin. 
Unga ich ketish to‘xtaguncha qo‘shimcha suyuqlik berib turilsin.
Ichi ketayotgan odamga har safar ichi surganda qo‘shimcha 
suyuqlik berilsin.
2 yoshgacha bo‘lgan bolaga: 50-100 ml (taxminan yarim piyola).
2 yoshdan katta bo‘lgan bolaga: 100-200 ml(taxminan yarim piyoladan 1 
piyolagacha).
Suvni Tiklovchi Ichimlik