1. Analizatorlarning umumiy tuzilishi va ahamiyati. Analizatorlarning turlari


Odam skeletinnig umumiy tuzilishi va yosh xususiyatlari



Download 382,42 Kb.
Pdf ko'rish
bet17/29
Sana19.03.2022
Hajmi382,42 Kb.
#501402
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   29
Bog'liq
2-MA’RUZA Analizatorlar va ichki sekretsiya bezlarining yosh xususiyatlari. Tayanch-xarakat apparatining yosh xususiyatlari va gigienasi. (1)

 
Odam skeletinnig umumiy tuzilishi va yosh xususiyatlari. 
Skelet («quritilgan» degan ma’noni anglatadi) 206 dan ortiq alohida 
suyaklardan tashkil topgan bo‘lib, bularning 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan 
iborat.
Skeletdagi ba’zi suyaklar (miya qutisi, yuz suyaklari, qisman o‘mrov suyagi 
va boshqalar) bevosita biriktiruvchi to‘qimadan rivojlanadi. Bunday rivojlanishda 
biriktiruvchi to‘qima hujayralariga ohak tuzlari so‘rilib, suyak hujayralari vujudga 
keladi.
Skeletdagi suyaklarning ko‘pchiligi tog‘ay to ‘qimasining suyak to‘qimasiga 
aylana borishi bilan rivojlanadi va tog‘ay to‘qimasining ichida suyaklanish nuqtalari 
vujudga keladi. Birinchi suyaklanish nuqtalari embrion rivojlanishining 7-8-
haftalarida vujudga kela boshlaydi.
Yangi tug'ilgan bola skeletida ko‘pchilik suyaklanish nuqtalari vujudga 
kelgan bo‘lib, skeletda tog‘ay qismlari ko‘p bo‘ladi. Hayot mobaynida suyaklar 
о‘sib rivojlana boradi. Har bir suyakning ustini suyak usti pardasi qoplab turadi, bu 
parda bolalarda juda pishiq bo'lib, hatto suyak singanda ham yirtilmaydi. Suyak usti 
pardasi ko‘p miqdordagi qon tomirlar, nervlar bilan ta’minlangandir. Ular suyak usti 
pardasi orqali suyakning ichki qismiga o‘tadi. Suyak shikastlanganda yoki 
kasallanganda suyak usti pardasi hujayralari hisobiga suyak asli holiga keladi. Suyak 
usti pardasiga bog'lamlar va muskullar birikadi. Bu parda tagida suyakning zich 
qavati bo‘hb, uning tagida g'ovak qavat joylashgan. Uzun suyaklarning ichki 
qismida suyakning bo‘yi barobar bo‘shliq bo'ladi. Yangi tug‘ilgan va go‘dak bolalar 
uzun naysimon suyaklarining bo‘shliq qismida qizil ilik bo'lib o'sish jarayonida 
uning o'rniga sariq ilik hosil bo'ladi. Naysimon suyaklarning ikki uchida, ba’zan 
yassi suyaklarda 15 yoshgacha qizil ilik saqlanadi.
Suyaklar shakli va tuzilishiga ko'ra naysimon, yassi va aralash suyaklarga 
bo'linadi.
Naysimon suyaklar qo'l-oyoq skeleti tarkibiga kirib, ular orasida uzunlari 
yelka, bilak, tirsak, son suyaklari kaltalari qo'l va oyoq kaft va barmoq suyaklari 
hisoblanadi. Har bir naysimon suyakning tanasi (diafiz) va ikki uchi (epifíz) farq 
qilinadi. Yassi suyaklarning shakli har xil bo'lib, ularga kallaning qoplovchi 
suyaklari, kurak va chanoq suyaklari kiradi. Aralash suyaklar esa turli shaklda 
bo'ladi. Suyaklar yuzasida notekisliklar, do'mboq, teshiklar va egatlar bo'lib, ularga 
umurtqalar, kaft usti va tovon suyaklari kiradi. Muskullar, paylar, boylamlar birikadi 
yoki tomirlar, nervlar o'tadi.

Download 382,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish