Domuladjanova shaxlo ibragimovna

Aralashmani gomogenlash. 
Parhez sut mahsulotlarini ishlab chiqarishda 
pasterizatsiyalangan normallashgan aralashmani gomogenlash bilan birgalikda
amalga oshiriladi. Texnologik jarayonga gomogenlashni qo‗shish, ayniqsa 
rezervuarli usulda ishlab chiqarilgan sut mahsulotlarini sifatini oshiradi. 
Gomogenlash tayyor mahsulotni bir xil tarkibga keltiradi, yog‗ qatlamini hosil 
bo‗lishiga olib kelmaydi. Saqlash jarayonida quyuq massa bir xil tarkibda 
saqlanadi. Quyuq massaning chidamliligi va qovushqoqligi gomogenlash 
rejimining bosqichlariga bog‗liq. 17,5 MPa bosimda gomogenlash mahsulotning 
qovushqoqligini oshishiga olib keladi.

---

32 
Aralashmani sovutish. 
Gomogenlangan aralashma rekuperatsiyadan 
so‗ng, plastinkali pasterizatsiyalash-sovutish qurilmasiga yuboriladi. 
Aralashmani sovuq suv bilan sovutiladi. Sut mahsulotining qaysi turi bo‗lishidan 
qat‘iy nazar aralashma 20-45
o
C gacha sovitiladi va idishlarga solinadi. 
Aralashmani ivitish. 
Sut mahsulotlarini har bir turi uchun aniq 
achitqidan foydalaniladi, qaysiki mahsulotga tegishli bo‗lgan ta‘mni, hidni va 
tarkibni ta‘minlaydi. Barcha sut mahsulotlarini ishlab chiqarishda kefir va 
qimizdan tashqari sut kislotali bijg‗ishni amalga oshiruvchi mikroorganizmlar 
kulturasidan foydalaniladi. Ivitish jarayonida asosan sut kislotali streptokokklar, 
sut kislotali tayoqchalar va turli xil mikroorganizmlardan foydalaniladi. 
Aralashmaga smetanaga o‗xshash quyuqroq tarkibga keltirish maqsadida 
qaymoqli streptokokklar qo‗shiladi, ularning optimal rivojlanish sharoiti 25
o
C 
atrofida bo‗ladi. Ba‘zi bir aralashmalarga aromat(hid) beruvchi streptokokklar 
qo‗shiladi. Ular hayot faoliyati davomida sut kislotasidan tashqari uchuvchan 
kislotalarni ya‘ni is gazi, efirlar va diatsetilni hosil qiladi hamda mahsulotga 
maxsus hid beradi. Aromat(hid) beruvchi streptokokklarning optimal 
rivojlanish harorati 25-30
o
C ni tashkil etadi. Ushbu barcha mikroorganizmlar 
mahsulot tarkibida 120
o
T gacha kislotalilikni oshiradi. Kuchli kislota hosil 
qiluvchilar sut kislotali tayoqchalar hisoblanadi. Ishlab chiqarishda bolgar va 
atsidofilli tayoqchalardan foydalaniladi. Ularning optimal rivojlanish harorati 
40-45
o
C ni tashkil etadi. Ular sutning kislotaliligini 200-300
o
T gacha oshiradi.