O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti


-o’quv savoli: Radiatsiyaviy avariya sodir bo‘lganda aholini va hududlarni



Download 1,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/159
Sana19.03.2022
Hajmi1,62 Mb.
#500866
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   159
Bog'liq
O\'.U.M. Radiatsiya xavfsizligi

1-o’quv savoli: Radiatsiyaviy avariya sodir bo‘lganda aholini va hududlarni 
muhofazalash 
 
Radiatsiyaviy avariya to‘g‘risida xabar berish 
Radiatsiyaviy avariya sodir bo‘lganda odamlarni kam zarar ko‘rishi bu 
asosan o‘z vaqtida xabardor bo‘lishidir. Aholini xabardor qilishda “diqqat 
hammaga” chaqirig‘i bilan ogohlantiriladi. Aholiga xabar berish tizimi vositalari 
sifatida quyidagilardan foydalaniladi: 
-mahalliy radio va televidenie; 
-sirena signallari; 
-telefon tarmoqlari shu jumladan mobil telefonlar; 
-transport vositalari; 
-boshqa ulovlar (ot, eshak va b.) 
-ishlab chiqarish korxonalarida elektrosirenalar va b. 
Bulardan tashqari atom elektr stansiyalarida mahalliy xabar berish vositalari 
ishlatiladi, uning ta’sir etish hududi 5 kmli radiusda bo‘lib uning ishlatilishini 
stansiya smena boshlig‘i boshqaradi. 
Aholini xabardor bo‘lgandan keyingi harakati 
Odamlar har qanday radiatsion avariya holatlarida o‘zlarini ichki va tashqi 
nurlanishdan himoyalanishlari tavsiya etiladi. Buning uchun odamlar avvalo nafas 
yo‘llarini imkoniyat darajasida himoyalashi kerak. Buning uchun respirator
gazniqob, doka-materialli maskalar, sharif va hatto gazlama materiallaridan 
foydalanishlari mumkin. Buning uchun odamlarda ma’lum darajada tushuncha 
bo‘lishi lozim. Tushuncha hosil qilish ishxonalar, maktablarda va aholiga axborot 
vositalari orqali beriladi. Odamlar binolarga yashirinishlari kerak, yaxshisi o‘z 


121
uylariga. Binoga kirishidayoq ust va oyoq kiyimlarini echishi va ularni plastik 
paketlarga yoki elimli xaltalarga joylashtirishi kerak. Eshik va oynalarni tezda 
yopishlari, iloji boricha germetik berkitishlari kerak. Binoni shamollatish va erto‘la 
teshiklarini yopishlari kerak. Axborot vositalari (radio, televizor) yoqilgan bo‘lishi 
kerak. Xona ichida oyna va eshiklardan uzoqroq joylashishlari, axborot qabul 
qilishga tayyor bo‘lib o‘tirishlari kerak. 
Ozuqa mahsulotlarini yaxshi yopiladigan idishlarda yashirishlari, binoni 
germetiklashlari kerak. Yaxshi yopiladigan idishlarda suvni zaxira qilishlari kerak. 
Uzoq vaqt radioaktiv zararlangan binolardan gulqog‘oz, buyoqlar, linolium 
echib tashlaniladi, uzoq vaqt changni haydash, chiqarish tadbiri o‘tkaziladi. Bunda 
tuzlar (kaliy-xlor va shunga o‘xshash) yoki yopishqoqlik hosil qiluvchi moddalar 
(barda, shlam, sulfatotsellyuloz va b.) dan foydalaniladi. 
Ommaviy axborot vositalaridan berilgan maxsus ko‘rsatmalar asosida qisqa 
muddatda, tezda barqaror yod bilan profilaktika o‘tkazilishi kerak. 
Qorin zonasida og‘riq sezilsa sulfademitoksin (1-2 tabletka), fenilsalitsilit 
belladon bilan (besalol) yoki ftalozol (1-2 gr) qabul qilish maqsadga muvofiqdir. 
Agarda radioaktivlik dozasini o‘lchash asbobi bo‘lsa xona ichidagi holatni 
o‘lchab aniqlash lozim. Radioaktivlik aniqlangan taqdirda nafas yo‘llariga oddiy 
materiallar, salfetka, filtr qog‘ozi, sochiq, doka materiallari, dasro‘mol bilan 
himoyalash lozim. Himoya materiallari ho‘llansa uning filtrlash qobiliyati oshadi. 
Shaxsiy gigienaga qat’iy rioya qilish kerak. Bu ham organizmni ma’lum 
darajada zararlanishini kamaytiradi. Ovqat tayyorlashda mahsulotlarni yaxshi 
yuvish ham foydali hisoblanadi. 

Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   159




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish