Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

Назорат учун саволлар 
1.
Саломатлик ҳақида тушунча. 
2.
Валеология ва саналогия нима? 
3.
Саломатликнинг асосий омиллари. 
4.
Ҳаракат ва саломатлик тўғрисида тушунча 
5.
Чиниқишнинг инсон саломатлигига таъсири 
6.
Ҳиссиёт ва стресснинг инсон саломатлигида ўрни 
7.
Экологик омилларнинг инсон соғлигига таъсири 
8.
Оила ва саломатликтушунчаси 
Таянч сўзлар: 
саломатлик, валеология, саналогия, чиниқиш, экология
 
 

---

37 
3 БОБ. ҲАМШИРАНИНГ СОҒЛИГИ. ИШ ЖОЙИДА ХАВФСИЗЛИГИ. 
3.1
. 
Беморлар билан мулоқот.
Мулоқот 
термини 
ҳамшира 
парвариши 
жараёнида 
беморга 
кўрсатадиган ҳар бир муолажаларида, беморларни кўтариш, таянч бўлишда 
ишлатилади. Беморлар билан мулоқот ҳамшира парваришини амалга 
оширишда турли жароҳатлар ёки белдаги оғриққа сабаб бўлади. Шунинг 
учун умуртқа ва танага босимни камайтиришга қаратилган усуллардан 
фойдаланиш лозим. Белдаги оғриқлар сабаблари: ҳамшира иш тажрибасини 
йўқлиги, зўриқиш ва жароҳатланиш. Бел жароҳати бир беморни кўтариш 
зарби, ёки бир неча сабаблар натижаси бўлиши мумкин. 
Беморлар билан мулоқот сабаблари: 

мумкин бўлса, беморларни кўтаришдан сақланиш керак, буни ўрнига 
таянч воситалари ва кўтариш мосламаларидан фойдаланилади. 
Тайёрлаш: 

ҳалал қилувчи мебелларни олиб қўйиш, арава (каталка)ни тўхтатиб 
қўйиш, каравот ва арава баландлиги бир хил бўлиши керак. 

Вазифани бажариш учун энг хавфсиз қулай усуллардан фойдаланиш 
зарур. Ҳамшира бемор оғирлигини билиши ва бемор қўшимча ёрдамга 
муҳтожлигини, сезгир ва оғриқли жойлар мавжудлиги томчи инъекцияси, 
доимий катетер, дренажлар, физиологик ҳолатни назорат қилувчи 
мосламалар мавжудлигини билиши зарур. 

Ҳамшира ва бемор кийими мос бўлиши керак. Оёқ кийими паст 
пошнада бўлиши керак. 
1.
кўтариш воситалари ва мосламалари: бемор билан мулоқотни баҳолаб, 
ҳамшира ёрдамчи воситалар ёки мосламалардан фойдаланиши зарур. 
2.
оёқлари: 
ҳамшира оёқларини қўйиши, бемор билан мулоқот хавфсизлигини 
таъминлашда муҳим ҳисобланади. У оёқларини кенгроқ очиб қўйиши, бемор 
оғрилиги ва ҳаракат йўналиши тенглигини назорат қилиш керак. 

---

38 
3.
қўллари: 
сезгир ва оғриқли жойлардан қочиши, бемор билан мулоқот қилганда 
қатъиятли бўлиш. Шундай қўллаш усулидан фойдаланиш керакки, ўз тана 
ҳолати ва бемор ҳаракатини максимал назорат қилиш мумкин бўлсин. 
4.
тана ҳолати: 
ҳамшира умуртқа поғонаси доим тўғри, елкалар бир текис, тос қайси томонга 
йўналган бўлса шу томонга йўналган бўлиши керак. 
5.
тана оғирлигини ишлата билиш. Тана оғирлигини ишлатиш, қўл 
ҳаракати натижасида юзага келадиган кучланишни пасайтириш учун зарур. 
Агар тана ҳаракатлана олса, у ҳаракат кучига эга бўлади. 
Ҳаттоки ёрдамга муҳтож бемор билан ишлаганда кўтаришни амалга 
ошираётган инсон танаси ҳаракати, кўтариш жараёнини енгиллаштиш учун 
турки бўлади. 
6.
ҳамкорликда ишлаш. 2 ёки ундан кўп ҳамшира бўлганда ҳаракатлар 
текис бўлиши керак. Битта ҳамшира етакчи бўлиб йўлланма бериши зарур. 
Йўлланмалар қатъий бўлиб, маълум бир ритмга эга бўлиши керак. 
Ҳамкорлик қилувчиларнинг бўйи тенг бўлиши керак.