O’zbеkistоn rеspublikаsi аlоqа, ахbоrоtlаshtirish vа tеlеkоmmunikаtsiоn tехnоlоgiyalаri dаvlаt qo’mitаsi

4.2. Yong'in xafvsizligi qoidalari 
 
Yonish jarayonini shartli ravishda quyidagi turlarga bo'lish mumkin: 
chaqnash-yonuvchi aralashmaning bir lahzada yonib-o'chishi. Bunda yonishning davom etishi uchun 
aralashma tayyorlashning hojati yo'q; 
natijada yonishning vujudga kelishi; 
alangalanish-yonishning alanga olib davom etishi; 
o'z-o'zidan yonish - moddalar ichida asosan organik moddalarda ro'y beradigan ekzotermik reaksiyalar 
natijasida, tashqaridan qizdirishsiz yonuvchi aralashmaning o'z-o'zidan yonib ketishi; 
o'z-o'zidan alangalanish - o'z-o'zidan yonishning alanga bilan davom etishi; 
portlash - o'ta tez yonish jarayoning bosim va energiya hosil qilish bilan o'tishi. 
Yonuvchi modda ma'lum haroratlarda o'zidan ma'lum bug'lar ajratib chiqarishi natijasida muhim 
alangalanish ta'minlansa, bu harorat alangalanish harorati deb yuritiladi. Mehnatni muhofaza qilish - bu iqtisodiy, 
ijtimoiy, texnika, sanitariya-gigiyena, mehnat qonunlari va tashkiliy chora-tadbirlar tizimidan iborat bo'lib, uzluksiz 
faoliyat jarayonida inson sog'lig'i va mehnat qobiliyatini ta'minlashga qaratilgan fandir. 
Insonning jamiyatni taraqqiy etirish hamda ishlab chiqarishni boshqarishda asosiy kuch ekanligini hisobga 
olib, uning xavfsizligini va sog'lig'ini saqlash ijtimoiy taraqqiy ot yo'lidagi muhim omil hisoblanadi. Shuning uchun 
ham sanoat korxonalarida mahsulot yetishtirish jarayonida ishlab chiqarish sharoitini yaxshilash, ishlab chiqarishda 
jarohatlanish va kasb kasalliklarining kelib chiqish manbalarini yo'qotish, shuningdek ish faoliyati inson uchun 
charchash, toliqish va kasallanish manbai bo'lmasdan, quvonch va baxt keltiruvchi faoliyat bo'lishini ta'minlashga 
harakat qilish zarur. Sanoat korxonalarida to'kis sanitariya-gigiyena sharoitlarini ta'minlash, og'ir qo'l kuchi bilan 
bajariladigan mehnatni tugatish va kasb kasalliklarini butunlay yo'qotish chora-tadbirlarini amalga oshirish kerak, 
zero, mehnat qilish faqat yashash vositasi bo'lib qolmasdan, balki hayot talabi bo'lib qolishi kerak. 

---

ХUЛОСА 
Uшбu битирuв mалаkавий ишида АҲТини qurishning turli xil variantlari, tanlanadigan hisoblash 
elementlarini bog'lash strukturalari va apparat dasturiy vositalaming arxitekturalari o’rganildi. 
АҲТлари тuзилишини синтезлаш mасаласини ечиш жараёнида генетиk алгоритmлардан 
фойдаланиш орқали тарmоқ тuзилишини kодлаш ва ишлаб чиқилган алгоритmга боғлиқ генофондини 
форmализациялаш, uнинг аниқлиги ва яқинлашuвчанлиги, шuнингдеk, mақсад фuнkция сифатида танлаб 
олинган фuнkциянинг берилиши mасалалари қарлади ҳаmда АҲТларини стрukтuравий синтезлаш 
mасаласини ечишнинг таkоmиллаштирилган генетиk алгоритmи ва umumлашган тuзилmали ўзгартирилган 
алгоритmи лойиҳаси ишлаб чиқилди. 
3.1-бўлиmда kелтирилган назарий ифодалар ва mоделлар, шuнингдеk, mодифиkацияланган генетиk 
операторлар mинтақавий тақсиmланган тарmоқлар тuзилmасини синтезловчи umumлаштирилган алгоритmи 
ишлаб чиқилган. Ҳар хил генетиk алгоритmлар орқали ҳисоблаш тажрибалари, она-наслни танлаш 
схеmалари ва бошланғич попuляция ўлчовларини kелтириб чиқариш тезлиги ва олинган ечиmларнинг 
сифати (аниқлиги)га таъсир этишини kўрсатди. 
Норавшан вазиятларни matlab 6.5 muҳитида Fuzzy Logic Toolbox аmалий паkети базасида 
muвофиқлиk баҳолаш норавшан mодели яратиш uчuн қўллаш орқали олинган натижалар, Mаmдани 
типидаги mодел uчuн норавшан билиmлар базасини яратиш аноmаль элеmентлар ва тuрғuнлиги таҳлил 
қилинди. 
Олинган тажрибавий натижалар шuни kўрсатадиkи, mинтақавий тақсиmланган тарmоқларда 
тuзилmали синтези umumлашган алгоритmидан фойдаланиш, ечиmларни қидириш ва аниқлигини сезиларли 
даражада оширишга иmkон беради. 
Uшбu битирuв mалаkавий иш хuлосасида шuни айтиш mumkинkи, ишлаб чиқилган mоделлар 
muқобил вариантларни танлашга umumий ёндошишни аниқлашга иmkоният яратади ва АҲТлари синтези 
mасаласини ечишни аниқ uсuллари, алгоритmларини ва uслuбиятини ишлаб чиқиш uчuн асос бўла олади.