Fakultetlararo jismoniy tarbiya va sport

 

5.1. Ilmiy tadqiqotda nazariy taxlil va umumlashtirish. 

 

Bizga ma’lumki, nazariy taxlil va umumlashtirish adabiyot materiallarini tula taxlil qilish 

va  umumlashtirishdan  boshlanadi.  Adabiyot  materiallarini  to’liq  o’rganib  chiqish  juda  qiyin. 

Sababi fizio logiya faiing o’zidan bir yilda ilmiy ishlarga oid 3000 dan ortiq tadqiqot ishlarining 

natijalari e’lon kilinmokda. U har 4-5 yilda yana shun chadanga ko’payadi bundan tashqari ilmiy 

---

jurnallardagi  tadqiqotlar  xaki  dagi  makolalar  bir  necha  marotaba  ko’paymokda.  Bunda 

yordamchi ilmiy predmet - "bibliografiya" fani tadqiqotchining ishini yengillash tiradi. U nash? 

qilingan  adabiyotlarni  tartibga  soladi  va  ruyxatini  to’zib  chikadi.  Retrospektiv  uslub  orqali 

sistemaga  solish  ma’lum  dav?  ichidagi  mavjud  adabiyotlarning  ilmiy  yo’nalishi  bo’yicha 

yangiliklarga kiska izox beradi. 

Buidan  tashqari,  tadqiqotchi  "bibliografik  tavsifnoma"dan  xam  foydalanadi.  Tavsifnoma  yangi 

chikan  adabiyot  uchun  yozma  ravishda  yoki  referat  sifatida(olingan  ilmiy  ish  natijasini 

kiskartirgan xolda) tayyorlaydi, unga izox beradi. 

 

Bibliogafik  izlanish  esa  tadqiqotchining  adabiyotlar  ustidagi  bir  lamchi  ishi  bo’lib, 

tekshiruvchi izlanish orqali topilgan karama-qarshi liklar ustida nazariy baxs yuritadi, ularni bir-

biri bilan takkoslaydi. 

 

Nazariy taxlil va umumlashtirishning yana bir uslubi xujjat materiallari ustida ishlashdir. 

Jismoniy madaniyatning ko’p tomoni amaliy mashg’ulotlar uchun to’zilgan rejalar, kundaliklar, 

konspktlar  va  tunga  uxshashlarda  ifodalanadi.  Ular  albatta  amaliyotni  nazarda  tutgan  xolda 

to’zilgan bo’ladi. Ularni ilmiy jixatdan chuqur o’rganish kutilmagan natijalarni berish mumkin. 

Masalan,  jaxonning  kuchli  sportchilarini  tayyorlash  va  ularning  shug’ullanish  rejalarini 

solishtirish,  malakali  sportchilarning  kundaliklari,  xaftalik,  oylik,  yillik  jismoniy  yuk  larning 

xajmi, mikdori, bajarish intensivligi va boshqalar tadqiqot chiga manba bo’lishi mumkin. 

 

Ilmiy  tadqiqot  uchun  musobaqa  materiallari,  ko’p  yillik  trenirov  kalarning  natijalarini 

o’rganish xam ob’ekt bo’ladi. Ilmiy maqsadda to’zilgan anketalar xam xujjat materiallari bo’lib 

xizmat  qilishi  mumkin.  To’zilgan  savollarga  "xa"  va  "yuk"  deb  javob  berish  xam  ko’p 

xulosalarga olib keladi.