Oqiwshilardin` a`dep-ikramliq ko`z-qaraslari xa`m olarg`a beriletug`in etikaliq
bilimler. Etikaliq bilimler-bul a`dep-ikramliq printsipler, norma xa`m qag`iydalarg`a ja`mlenip
ja`miyettegi adamlardin` minez-qulqin ta`rtipke salip turatug`in ken` tarqalg`an tu`sinikler
sistemasi. Etikaliq bilimler-adamlardin` a`dep-ikramliq sana-seziminin` rawajlaniwina,
o`zgeriwine qarap o`zgerip turadi.
Ta`rbiyalaw xa`m qayta ta`rbiyalawdin` o`zinde turmisliq ta`jiriybelerden toplang`an bir
neshe a`dep-ikramliq tu`sinikler, ko`z-qaraslar ya unamli yamasa unamsiz ta`repke qarap
o`zgertiliwi mu`mkin. Adam minez-qulqi menen onin` etikaliq bilimi arasindag`i sa`ykes
kelmewshilik payda boladi. Buni ro`llerge bo`lingen qarama-qarsiliq deydi. Ka`siplik,
pedagogikaliq xizmette bunday «ro`llerge bo`lingen qarama-qarsiliq» azda bolsa ushirasip turadi.
Mug`allimnin` bag`darlaniwi xa`m xa`reketi sol karama-karsiliktin` iykemleskenligine qarap
ma`lim boladi. Mug`allimnin` a`dep-ikramliq ko`z-qarasi a`dep-ikramliq da`rejesinin`
qanaatlandirarli da`rejede boliwina xa`m turaqli boliwina baylanisli boladi.
Pedagogikaliq ka`sipti iyeleyin dep atirganlar esap-sani joq tayar norma xa`m qag`iydalar
menen tanistiriladi. Usi norma xa`m qag`iydalardi o`zlestiriw oqiw, ta`rbiya xa`m miynet
xizmeti protsesinde a`melge asiriladi. Uliwma ta`lim xa`m ka`siplik ta`limnin` bir neshe tayarliq
basqishlarinan o`tken mug`allimlerge qa`legen bir formada ja`miyetlik a`dep-ikramliq
qatnaslarg`a jeke ko`z-qarasi payda boladi xa`m ol ka`siplik moraldan o`zine ta`n bolg`an
talaplarin o`zinshe orinlay baslaydi. A`dep-ikramliq ko`z-qaraslari payda bolip oni ka`siplik
pedagogikaliq xizmettin` negizi sipatinda aliw mug`allimnen a`dep-ikramliqtin` talaplarina
juwap beretug`in boliwdi talap etedi.
Xa`mmege ma`lim ja`miyette barliq norma xa`m qag`iydalar o`z o`lshemin tapqan. Xa`r
bir mug`allim bala ayipker bolsa da og`an baqirmay, jaman so`z aytpaw kerekligin xa`m bunday
na`rselerdin` pedagogikaliq etika normalarina jatpaytug`inlig`in biledi. Biraq bile tura buzip
aladi. Bul tek mug`allimlerge g`ana emes, al basqa adamlarda da ushirasadi.
Pedagogikaliq xizmettin` o`zine ta`n ayirmashilig`i ol xa`r bir mug`allimnen, a`dep-ikram
ma`selelerine baylanisli sorawlarg`a aniq, o`z betinshe juwap beriwdi xa`m o`z pikirinde turiwdi
talap etedi. Uliwmalastirip aytatug`in bolsaq bilimler barliq waqitta praktikaliq is-xa`reket
qa`desi bola bermeydi. Sonliqtan a`dep-ikram ta`rbiyasinin` maqsetinde a`dep-ikramliliq
xaqqindag`i bilimlerdi balalardin` isenimine aylandiriwdan ibarat.
Do'stlaringiz bilan baham: |