1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

шахсларни
 
қўриқлашнинг мақсади
– уларнинг тергов ва 
суддан яшириниши ҳамда ашѐвий далилларни яширишига имкон 
бермаслик, жиноят иши бўйича ҳақиқатни аниқлашга ѐки жиноий 
фаолият билан шуғулланишни давом эттиришга тўсқинлик қилиш, 
шунингдек, ҳукм ижросини таъминлаш мақсадида уларнинг ишончли 
даражада ажратилиши ва доимий равишда кузатилишини 
таъминлашга қаратилган чора-тадбирларни ўтказиш. Бунда уларнинг 
жамиятдан ажратилиши икки томонлама, яъни ҳар қандай ахборотни 
гумон қилинувчи (айбланувчи) ВСҲдан ташқарига назоратсиз узати-
ши ѐки у ердан олишига йўл қўймасликдан иборат бўлиши керак. 
Конвой қилиш
 
ушбу шахсларнинг қамоқда сақлаш жойларининг 
ҳудуди бўйлаб кўчиб юришлари чоғида уларнинг ишончли 
қўриқланиши ѐхуд белгиланган жойга етказиб борилишидир. 
Ушбу бўлинмалар фаолиятининг ҳуқуқий асосини Ўзбекистон 
Республикасининг Конституцияси, қонунлари, қонуности норматив-
ҳуқуқий ҳужжатлари ва Ўзбекистон Республикаси ИИВнинг 

---

202 
идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари, мазкур шахсларни сақлаш, 
қўриқлаш ва конвой қилиш бўйича йўриқнома, ВСҲнинг ички кун 
тартиби қоидалари ташкил этади.
Жиноят содир этишда гумон қилинувчи ва айбланувчиларнинг 
ВСҲда сақланиши 
қонунийлик, инсонпарварлик ва инсон қадр-
қимматини ҳурмат қилиш принциплари
асосида амалга оширилиши 
керак. Амалдаги жиноят-процессуал қонунларга мувофиқ, жиноят 
содир этишда гумон қилинаѐтган шахсларнинг ВСҲда сақланиш 
муддати 
уч сутка
дан ошмаслиги керак. Жиноят содир этишда 
айбланаѐтганларни 
сақлаш 
муддати 
қонун 
ҳужжатларида 
белгиланади. 
ВСҲда гумон қилинувчи ва айбланувчилардан ташқари, тергов 
ҳибсхоналаридан тергов ҳаракатларини ўтказиш учун ѐки суд 
муҳокамасига келтирилган ҳамда масофа узоқлиги сабабли бу 
шахсларни ҳар куни тергов ҳибсхоналарига қайтариб олиб бориш 
имкони бўлмагани учун кўчирилган маҳкумлар ҳам сақланиши 
мумкин. Аммо мазкур ҳаракатларни бажариш ва суд процесси 
ўтказиш вақти, бир ой давомида 
ўн суткадан кўп бўлмаган вақт
давом этиши мумкин. 
Жиноятларни аниқлаш, уларнинг олдини олиш, уларга чек қўйиш 
ва уларни очиш мақсадида, шунингдек, уларни тайѐрлаган, содир 
этган ѐки этаѐтган шахсларни, суриштирув, тергов органлари ва 
суддан яшириниб юрган, бедарак йўқолган, жиноий жазони ўташдан 
бўйин товлаѐтган шахсларни аниқлаш учун ВСҲда оператив қидирув 
тадбирлари ўтказилади. 
ВСҲга шахслар сутканинг исталган вақтида қабул қилинадилар. 
ВСҲга жойлаштириш учун асослар бор-йўқлигини текшириш билан 
бирга, бу ерга етказиб келинган шахсдан ўзини қандай ҳис 
этаѐтганлигини, шикоят ва илтимосларнинг бор-йўқлигини сўраш, у 
ҳақдаги маълумотларга аниқлик киритиш ва бундай сўров 
натижаларини махсус журналда қайд этиш зарур. Бундан ташқари, бу 
ерга олиб келинган барча шахслар ВСҲда сақланаѐтганлар ҳисобга 
олинадиган дафтарда қайд этилади. 

---

203 
Соғлиғининг ѐмонлигидан шикоят қилаѐтган ѐки касаллик, 
баданга шикаст етганлиги, лат ейиш аломатлари аниқ кўриниб турган 
шахсларни фақат шифокорлар ВСҲда сақлаш мумкинлиги ҳақидаги 
хулоса берганидан кейин қабул қилиниши мумкин. Агар тиббиѐт 
ходимларининг хулосасига кўра, олиб келинган шахслар ВСҲда 
сақланишлари мумкин бўлмаса, улар соғлиқни сақлаш органларининг 
муассасаларига даволаниш учун юбориладилар. Бундай шахслар 
касалхонага ѐтқизилган тақдирда, ички ишлар органлари уларнинг 
ишончли қўриқланишини таъминлашлари шарт. 
Камераларга жойлаштирилиши керак бўлган шахслар холислар 
иштирокида