1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

 
3-§. Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматларининг 
куч ва воситалари 
Ички ишлар органлари патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш 
хизматлари фаолиятини бошқариш тизимининг асосий вазифаси 
бевосита улар таркибида мавжуд бўлган куч ва воситалардан оқилона 
фойдаланишни ташкил этишдир. Тегишли маъмурий ҳудудларда 
жамоат тартибини сақлаш ва хавфсизликни таъминлашда иштирок 

---

142 
этувчи кучлар асосий (ушбу хизмат таркибидаги) ва қўшимча (бошқа 
соҳавий хизматлардан берилган) кучларга бўлинади. Барча бўғиндаги 
бошқарув субъектлари мамлакатда ва унинг маъмурий ҳудудларида 
криминоген вазият таҳлиллари ҳамда ўтказиладиган оммавий ва 
бошқа турдаги тадбирларнинг ҳажми ва миқдори келиб чиққан ҳолда 
асосий ва қўшимча куч-воситаларни жамоат тартибини сақлаш ва 
хавфсизлигини 
таъминлаш 
фаолиятига 
жалб 
этилишини 
таъминлайди. 
Патруль-пост хизмати ва жамоат тартибини сақлаш хизмати 
кучларига Ўзбекистон Республикаси ИИВ, Қорақалпоғистон 
Республикаси ИИВ, Тошкент шаҳар ва Тошкент вилояти ИИББлари, 
вилоятлар ИИБлари, туман (шаҳар, тармоқ) ички ишлар органлари 
фаолиятини 
мувофиқлаштириш 
бошқармалари, 
ички 
ишлар 
бошқармалари (бўлимлари) патруль-пост хизмати ва жамоат 
тартибини сақлаш бўлинмалари аппаратининг раҳбар ва инспектор-
лар таркиби, шунингдек, патруль-пост хизмати саф бўлинмаларининг 
бошлиқлар ва оддий ходимлар таркиби киради. 
Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматларининг 
ихтиѐрига берилган кучларга: ички ишлар органлари бошқа таркибий 
тузилмалари ва соҳавий хизматларнинг шахсий таркиби, Ўзбекистон 
Республикаси ИИВ таълим муассасаларининг тингловчи ва 
курсантлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари ва 
фуқаролик жамияти институтларининг вакиллари ҳамда фуқаролар 
киради. Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматларининг 
ихтиѐрига берилган кучлар, уларнинг ўз кучларидан фарқли равишда 
ҳуқуқ-тартиботни сақлаш бўйича алоҳида, махсус вазифаларни 
бажариш ѐхуд оператив вазият мураккаблашган ҳолларда уни 
таъминлаш учун жалб этилади. 
Ички ишлар органлари патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш 
хизмат фаолиятини марказий, ҳудудий ва маҳаллий бошқариш 
тизимининг бугунги кундаги энг долзарб вазифаси жамоат тартиби ва 
хавфсизлигини таъминлашда замонавий техник воситалардан 
оқилона фойдаланишни ташкил этиш ҳисобланади. Жамоат 

---

143 
тартибини сақлашда фойдаланиладиган техник воситалар патруль-
пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматлари нарядларининг 
ҳаракатчанлиги, бошқарувчанлиги ва ҳужумкорлигини оширишга 
имкон беради, тегишли вазифаларни бажариш самарадорлигини 
ошириб, уларни ҳал қилиш жараѐнида наряд ва бўлинмаларнинг 
тезкор (оператив) бошқарилишини таъминлайди. 
Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматларининг 
воситаларига қуйидагилар киради: 
1) транспорт воситалари (патруль автомашиналари, мотоцикллар, 
махсус автомобиллар, катерлар, вертолѐтлар, велосипедлар ва бошқ.); 
2) радио, телевидение, симли ва уяли алоқа, сигнализация, видео 
кузатув воситалари (радио тўлқинларини узатиш ва овоз кучайтириш 
қурилмалари, телекамералар ва телемониторлар, телефонлар, мобиль 
видеокамера (видеорегистратор), турли вазифаларда ишлатиладиган 
сигнализация ва ҳ.к.); 
3) табель қуроли, ўқ-дорилар, махсус воситалар ва аппаратлар 
(ўқотар қурол, шахсий ҳимоя, кузатиш воситалари ва ҳ.к.)га 
бўлинади; 
4) хизмат отлари ва хизмат итлари. 
Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматларининг 
воситалари илм-фан ва техниканинг ривожланиб бориши, қолаверса 
илғор хорижий давлатларнинг жамоат тартибини сақлаш ва 
хавфсизлигини таъминлаш фаолиятига доир илғор хорижий 
тажрибаларини инобатга олган ҳолда замон билан ҳамоҳанг тарзда 
ривожланиб бориши, такомиллашиши ва янгиланиб бориши мумкин. 
Патруль-пост ва жамоат тартибини сақлаш хизматлари нарядлари 
фаолиятининг самарадорлигини оширишга хизмат қиладиган 
воситаларнинг алоҳида гуруҳлари –