Yoshlar qomatining konstutsion tiplari

 

---

32 
 
Antropometriya. Jismoniy rivojlanishini baholash
. Insonni 
jismoniy rivojlanishi deb-organizmni funksional-morfologik xossalari kompleksi 
tushunilib,bu 
uning 
jismoniy 
yaroqliligini 
belgilab 
beradi.Kompleks 
tushunchasiga-sog’liq,jismoniy rivojlanish,gavda vazni,aerob va anaerob quvvat 
darajasi, kuch, mushak bardoshliligi,harakat kordinatsiyasi, motivasiya va 
boshqalar. 
Inson jismoniy rivojlanish irsiyat, atrof muhit, ijtimoiy-iqtisodiy omillar, 
mehnat 
va 
maishiy 
sharoitlar,ovqatlanish,jismoniy 
faollik,sport 
bilan 
shug’ullanish. 
Shunisi ma’lumki salomatlik nafaqat kasalni borligi yoki yo’qligi,balki 
uyg’un rioijlanish asosiy funksional ko’rsatkichlarini normal darajasiga 
bog’liqdir.Shuning uchun salomatlikni jhismoniy madaniyat vositalari bilan
mustahkamlashdi.Jismoniy madaniyat va sportni inson jismoniy holatiga vrach 
tomonidan kuzatuv muhim rolga egadir. 

---

33 
Jismoniy tayorgarlik testlarini standartlashtirish Xalqaro qo’mitasi 
tomonidan ishlab chiqilgan dasturga asosan,ishga layoqatlilikni aniqlash to’rtta 
yo’nalish bo’yicha amalgam oshadi. 
Tibbiyot ko’rik; 
Organizmni turli sistemalarini jismoniy zo’riqishga fiziologik 
reaksiyalarini aniqlash; 
Gavdani tuzilishi va tarkibini jismoniy ishga layoqatlilik bilan 
bog’lanishini o’rganish; 
Organizmni turli sistemalariga bog’liq bo’lgan mashqlarni jismoniy 
harakat va zo’riqish bilan birgalikda o’rganish. 
Insonni jismoniy rivojlanishini o’rganuvchi asosiy usullar bo’lib; 
Tashqi tekshiruv(Somatoskopiya); 
O’lchash-antropometriya(Somatometriya). 
Tashqi tekshiruv-Somatoskopiya. 
Insonni jismoniy rivojlanishini o’rganishda instrumental usullar bilan 
olingan ma’lumotlar bilan yozma ko’rsatkichlar ham hisobga olinadi.Tekshiruv 
dastlab teri qatlamini baholash,so’ngra ko’krak qafasi,qorin,oyoq,muskulaturani 
rivojlanish darajasi,yog’ qatlami,tayanch-harakat sistemasini holati va boshqa 
ko’rsatkichlarni tekshirishdan iborat. 
Teri-silliq,toza,nam quruq,burishgan va giperimirlangan kabi yoritib 
o’tiladi. 
Tayanch harakat sistemasi haqida umumiy ta’ssurot; 
Massivlik,yelka kengligi kabi ta’ssurotlar asosida aniqlanadi. 
Umurtqa pog’onasi-asosiy tayanch vazifani bajaradi.Uni sagittal,frontal 
tekisliklarda ko’rilib,umurtqalarning qiltiqli o’simtalari hosil qilgan chiziqlar 
shakli aniqlanib,kuraklari va yelka darajalari simmetriyasiga hamda bel chizig’i va 
tushirilgan qo’l hosil qilgan bel uchburchagiga e’tibor qaratiladi. 

---

34