Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

бағалауды
және 
бағаны
алады.
Баға-лау
дегеніміз білім, іскерлік және 
дағдыларды оқу программасында көрсе-тілген эталондармен (өлшеуіш) салыстыру.
Баға
дегеніміз бағалаудың балл 
формасында көрініс тапқан сан жағынан өлшемі. 
Оқытушы оқыту барысында оқушылардың үйреніліп жатқан материал-ды қалай қабылдауын, түсінуін, есте 
сақтауын, оны іс жүзінде қолдана алу іскерліктерін есепке алып отыру керек.
Есепке алу 
– бұл оқытудың белгілі бір 
кезеңінде оқушылар мен мұғалімнің жұмысын жинақтап қорыту.
Мектепте есепке алудың өзіндік ерекшелігі бар, ол мұнда оқыту және тәрбиелеу мәніне ие. Есепке алудың 
нәтижесінде оқытушы да, оқушы да өз-дерінің кейінгі жұмыстарының формасын, мазмұнын белгілейді. Үлгерімді есепке 
алу оқушылардың танымдық қызметін ынталандырып отырады, бел-гілі бір әрекеттерді орындау үшін оның ерік-жігерін 
тәрбиелейді.
Үлгерімді есепке алу оқытушының да жұмысын ұйымдастырады. Дұрыс ұйымдастырылған есепке алу нәтижесінде 
оқытушы оқушылардың үлгерімін дәл бағалай алады, олардың өз білімін жетілдіруге ынтасын оятады, ақыл-ой-ының және 
моралдық қасиеттерінің дамуына көмектеседі.
Үлгерімді есепке алудың мынадай түрлері бар: күнделікті есепке алу, тақырыптық есепке алу, кезеңдік есепке алу, 
қорытынды есепке алу
Үлгерімді есепке алуда мынадай мәселелерге көңіл бөлу керек: 
- тақырыпты үйрену барысында оқушылардың білімін, іскерлігін және дағдысын жан-жақты бақылау керек; 
- әрбір аяқталған тақырып бойынша оқушылардың жұмысы туралы то-лық қорытынды шығару керек; 
- оқушылардың үлгерімін орта арифметикалық мәліметтерге сүйеніп ба-ғалауға болмайды; 
-оқушыларға толық мінездеме беру үшін олардың бірнеше оқу жылын-дағы статистикалық үлгерім мәліметтеріне 
талдау жасау қажет. 
Жоғарыдағыларға сүйеніп айтатын болсақ, бақылау және есепке алу 
ба-қылау, оқыту, тәрбиелеу және дамыту