Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Бевоситалар солиқлар ёки тўғри солиқлар 
деганда қурилиш 
ташкилотларининг молиявий хўжалик фаолияти кўрсаткичларига бевосита 
таъсир кўрсатадиган солиқлар тушунилади. Ушбу солиқлар харажатларни 
кўпайтириш ёки олинган даромаднинг бир қисмини ундириш ҳисобидан 
пировард натижада эришиладиган соф фойда суммасини камайтиришга олиб 
келадиган солиқлар ҳисобланади. Давлатимиз солиқ сиёсати негизида бу солиқ 
турлари юкини доимий камайтириб бориш, уларнинг рағбатлантириш ролини 
ошириш ётади.
Билвоситалар солиқлар ёки эгри солиқлар 
деганда қурилиш 
ташкилотларининг молиявий хўжалик фаолияти кўрсаткичларига бевосита 
таъсир кўрсатмайдиган солиқлар тушунилади. Ушбу солиқлар сотилган 
маҳсулот, товар, иш ва хизматлар баҳоси устига бюджет фойдаси учун 
қўйиладиган устамалардир. Дивиденд ва ходимлар даромадларидан 
ундириладиган солиқларнинг эгри солиқлар гуруҳига киришига сабаб шундаки, 
улар қурилиш ташкилотлари харажатларини кўпайтириш ёки олинган соф 
фойдани камайтиришга олиб келмайди. Қурилиш ташкилотлари дивиденд ва 
ходимлар даромадидан солиқларни бюджетга ўтказиб беришда беғараз хизмат 
кўрсатувчилар бўлиб ҳисобланади. 
Қурилиш ташкилотларида бевосита ва билвосита солиқларни ҳисоб-китоб 
қилиш, уларни бюджетга ўтказиб бериш республикамиз Солиқ кодексида 

---

белгиланган умумий тартибларга асосан амалга оширилади. Шу билан бирга 
қурилиш ишларининг узоқ муддатларда олиб борилиши, уларни бош пудратчи 
ва субпудратчилар томонидан ўз кучлари билан ҳамда ҳамкорликда 
бажарилиши, даромаднинг босқичма-босқич ёки ёппасига топшириш 
усулларидан бири бўйича тан олиниши, шунингдек бошқа жиҳатлар айрим 
солиқларнинг ҳисоб-китоб қилинишида ўзига хос хусусиятлар борлигидан 
дарак беради. Қуйида қурилиш ташкилотларида ҚҚС, даромад (фойда) солиғи 
ва ягона солиқ тўловини ҳисоб-китоб қилиш ҳамда уларни ҳисобга олишдаги 
хусусиятларга тўхталамиз.