O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

Yalpi ijtimoiy mahsulot 
-- ma'lum bir davrda, masalan, bir yilda yaratilgan moddiy 
ne'matlar yig'indisi. 
 
Ichki mahalliy mahsulot 
bir yil davomida mamlakat hududida vujudga keltirilgan va 
bevosita iste'molchilarga yetib boradigan barcha tayyor tovarlar va ko'rsatilgan xizmatlarning bozor 
bahosida qiymati. 
 
Sof milliy mahsulot 
ishlab chiqarishda va xizmat ko'rsatishda band bo'lgan xodimlarning 
sarflangan mehnati, vujudga keltirgan yangi mahsulot. U ichki milliy mahsulotdan ishlab chiqarish 
jarayonida iste'mol qilingan asosiy vositalar amortizatsiyasini chegirib tashlash yo'li bilan 
aniqlanadi. 
 
Zaruriy mahsulot 
— ishchi va xizmatchilarning zaruriy ish vaqtida yaratilgan va ishchi 
kuchini normal holatda saqlash va qayta tiklash uchun zarur bo'lgan mahsulot. 
 
Qo'shimcha mahsulot 
— ishchi va xizmatchilarniig qo'shimcha ish vaqtida yaratilgan 
mahsulot bo'lib, sof mahsulotning zaruriy mahsulotdan oshiqcha qismidir. Qo'shimcha mahsulot 
tadbirkorlarga, mulqdorlarga va davlatga tegishlidir. 
 
Ishlab chiqarish funksiyasi 
— ishlab chiqarish omillari bilan uning samaralari o'rtasidagi 
bog'liqlikni bildiradi. 
 
Qo'shilgan kapital 
— ishlab chiqarishda mavjud band bo'lgan kapital miqdori ustiga yangi 
qo'shimcha ravishda sarflangan kapital, boshqacha qilib aytganda kapital miqdorining o'sgan qismi. 
 
O'rtacha mahsulot 
— jalb qilingan ishchi kuchi va kapitalning bir — birligiga to'g'ri 
keladigan mahsulot miqdori. 
 
Qo'shilgan mahsulot -
so'nggi qo'shilgan omil: kapital yoki ishchi kuchi evaziga o'sgan 
mahsulot. 
 
Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar 
1. Ishlab chiqarish omillari nimalardan iborat? 
2. Kapital tushunchasiga ta'rif bering va uning tarkibiga nimalar kirishini tushuntirib bering. 
3. Ishlab chiqarish jarayonining mazmunini va uning ikki tomonini tushuntiring. 
4. Ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalarini tushuntirib bering. 
5. Yillik milliy mahsulotning tarkibi nimalardan iborat? 
6. Zaruriy va qo'shimcha mahsulot nima, qo'shimcha mahsulot normasi va massasi 
formulasini yozib tushuntiring. 
7. Qo'shilgan mehnat, qo'shilgan kapital va qo'shilgan mahsulot tushunchalarini izoxlab 
bering. 
8. Qo'shilgan mehnat va kapital unumdorligining pasayib borish qonunini tushuntiring.