Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

 
 
2 - мавзу. Йил ва даврларни аниқлаш.
 
Режа 
1.
Вақтнинг бошланғич ўлчов бирликлари. 
2.
“Кун”, “ҳафта”, “ой” ва “йил” тушунчалари.
3.
Сутка ва унинг дастлабки шакллари. 
4.
Йил ва даврларни аниқлаш усуллари. Тарихий манбаларни 
тадқиқ этишда йил ва даврларни аниқлашнинг аҳамияти
.
 
Калит сўзлар:
хронология, вақт, соат, кун, сутка, ой, ҳафта, 
йил, давр, тарихий манбалар, ибтидоий жамоа, қуёш суткаси, юлдуз 
суткаси, ўртача қуёш, тарихий цикллар. 

---

17 
Вақтнинг бошланғич ўлчов бирликлари.
 
Вақтнинг энг муҳим 
хусусиятларидан бири унинг бир томонлама, яъни олға, келажак 
томонга юришидир. Математиклар таъбири билан айтганда, манфий 
вақт йўқ ва бўлиши мумкин ҳам эмас. Вақтни ўлчаш учун секунд, 
минут, соат, сутка, ҳафта, ой ва йил бирликлари қабул қилинган. Тан 
олинган ва бутун дунё мамлакатларида бир хил қабул қилинган. Аниқ 
вақтнинг асосий манбаи-астрономик кузатишлардир. Улар махсус 
асбоблар ёрдаамида юлдузларни кузатиб, аниқ вақтни (секунднинг 
мингдан бир улуши аниқлигида) топадилар.
 “Кун”, “ҳафта”, “ой” ва “йил” тушунчалари. 
Кун – Қуёш 
чиқишидан то ботгунича бўлган вақт. 
Вақтнинг энг муҳим 
хусусиятларидан бири унинг бир томонлама, яъни олға, келажак 
томонга юришидир. Математиклар таъбири билан айтганда, манфий 
вақт йўқ ва бўлиши мумкин ҳам эмас. Вақтни ўлчаш учун 
секунд, 
минут, соат, сутка, ҳафта, ой ва йил 
бирликлари қабул қилинган. Бу 
бутун дунё мамлакатларида бир хил қабул қилинган. Аниқ вақтнинг 
асосий манбаи-астрономик кузатишлар. Улар махсус асбоблар 
ёрамида юлдузларни кузатиб, аниқ вақтни (секунднинг мингдан бир 
улушлари аниқлигида) топадилар.