Махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети

ТАЪЛИМНИНГ ДАВОМИЙЛИГИ 
Дастурнинг ёки ўқув курси мавзуларининг давомийлиги табиийки, метод 
танлашда таъсир этади. Уларнинг баъзилари ўқувчиларни тайёрлашга қанча кўп 
вақт талаб қилса бу фаолиятни бажаришга ҳам шунча вақт талаб қилади. Таълим 
муддати шунчалик
Чегараланган бўлиши мумкинки, кўп вақт талаб қиладиган методни сиз 
ўйлаганчалик тез-тез ишлатиш имконини бермайди, бу ҳолда бу усулларни фақат 
мақсадга мувофиқроқ жойларда қўллаш мумкин.
Вақт у ёки бу методни амалга оширишга кетган меҳнатингизни нуқтаи-
назардан муҳим омил ҳисобланади. Баъзи усуллар сиздан бошқаларга нисбатан 
кўпроқ тайёргарликни талаб қилади. Шунинг учун бундай усулларни қўллаш 
режалаштираётиб, сиз фаолиятни ташкил қилишнинг Ушбу методини амалга 
оширишни тайёрлашга вақт ва куч етарлими, деб ўзингизга савол беришингиз 
керак. 
ЎҚУВ- МОДДИЙ ШАРОИТЛАРИ 
Бази методларни қўллашда алоҳида шароитлар талаб қилинмайди: 
компютер, махсус компютер дастурлари, магнит доскаси, махсус жиҳозланган 
ҳона ва ҳ.к. Агар сиз сиз ўқув моддий шароитлар талаб қиладиган методлардан 
фойдаланмоқчи бўлсангиз, уларнинг нақдлигини таъминлашингиз керак.
ЎҚИТУВЧИНИНГ МАҲОРАТИ 
Ўз-ўзидан равшанки, сиз ўқув дастурини бажариш жараёнида маъқул 
бўлган, методларни қўллашни билишингиз керак. Ўқитувчининг методларни 
тўгри танлай олиши унинг методик малакасини даражасини кўрсатиб беради. 
Ўқитувчи тўгри савол бериш малакасига эга бўлиши ва савол жавоб техникасини 

---

эгаллаган бўлиши керак. Бундан ташқарии ўқитувчи нўананавий методларни 
қўллаганда фикр мулоҳазаларини умумлаштиришни ва хулосалар чиқаришни 
билиши қамда гуруқни бошқариш қобилятига ҳам эга бўлиши керак. 
Моделлаштириш моделининг моделларини қўллаганда ўқитувчи ўйин режасини 
туза олиши, вазият мазмунини ва иштирокчиларининг вазифаларини ишлаб 
чиқишини билиши лозим. 
Таълимнинг ташкилий шарти белгиланган тартибда ва айнан содир 
бўладиган ўқитувчи ва ўқувчининг махсус ташкил қилинган фаолиятининг ташқи 
ифодасидир.
Шундай қилиб таълимнинг ташкилий шакли дидактик категория сифатида 
ўқув жараёнининг қуйидааги ташқи томонларини , яъни

унинг мавжудлик тарзини, тартиб ва режимини: 

ўқитувчи ва ўқувчининг ҳамкорликдаги фаолиятининг ташқи ифодасини акс 
эттириш. 
Талим жараёнидаги ўзаро ҳамкорлик фаолиятимизнинг ташқи ифодаси 
сифатида унинг ташкилий шакли муҳим ҳисобланади.
Бизнинг ўқувчилар билан ҳамкорликдаги фаолиятимиз, гуруҳ дарс 
тизимини доирасида таълимни ташкиллаштириш шакллари қуйидагиларида ўз 
ифодасини топади. 

Жамоа иш-барча ўқитувчилар Билан бир вақтда ишлаш; 

Гуруҳларда ишлаш; 

Жуфтликларда ишлаш; 

Гуруҳда ишлаш; 

Гуруҳлар аро ишлаш 

Якка тартибда ишлаш. 
Ушбу ташкилий шаклларнинг ҳар бири, жамоавий ва якка тартибда таълимни 
биргаликда олиб боришни турлилиги, таълим олувчиларнинг мустақиллик 
даражасини турлилиги ва бошқалар Билан тавсифланади.
Қуйида 
биз 
ихтисослик 
фанларидан 
баъзи 
бир 
семинар 
машғулотларининг технологик харитасини тузиш усулини берамиз: 

---

1–машғулот. Фанни ўқитиш технологияси: 
“Баҳс-мунозара методи” Мавзусидаги семинар машғулотининг технологик 
харитаси