Andijon davlat universiteti tabiyatshunoslik va geografiya fakulteti ekologiya va botanika kafedrasi

 
Mavzuning dolzarbligi:
Turli yoqilg‘i quyish shaxobchalarini atmosferaga hamda 
ijtimoiy xolatga salbiy ta’siri. 
Muammoning o‘rganilganlik darajasi:
Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini tabiatga 
ta’siri haqida ma’lumolar topmadik.
 
Tadqiqotning maqsadi: 
Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini atrof-muhitni 
ifloslantirishi hamda inson hayoti uchun havfli bo‘lgan xolatlarni o‘rganish. 
Tadqiqotning vazifalari:
-Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini ishlash prinsipini o‘rganib chiqib baho berish 
- Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini atrof-muhitga salbiy ta’sirini o‘rganish. 
-Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini inson sog‘ligi, hayoti uchun havfli tomonlarini 
o‘rganish va baholash. 
-Natijalardan olingan hulosalarga qarab, takliflarni ishlab chiqish. 
Tadqiqot ob’ekti va predmeti:
Turli yoqilg‘i quyish shaxobchalari, atmosfera 
va ijtimoiy xolat.
 

---

5 
Tadqiqot metodlari: 
statistik ma’lumotlar va adabiyotlar taxlili
 
Ilmiy yangiligi: 
Yoqilg‘i quyish shaxobchalarini tabiat va insonga salbiy ta’sirlari. 
Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: 
Ushbu bitiruv malakaviy 
ishida to‘plangan materiallardan turli soxalarda, jumladan, yo‘l transport soxasini 
yoqilg‘i bilan ta’minlashni rejalashtirishda, oliy va o‘rta-maxsus ta’limda va 
boshqa barcha qiqziquvchilar foydalanishlari mumkin.
 
Ishning xajmi: 
Bitiruv malakaviy ishi kirish, 4 ta bob, xulosa, ta rasm, ta jadval,
foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati va jami betdan iborat. 

---

6 
 
Kirish 
O‘zbekiston Respublikasi tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasining ma’lumotiga 
ko‘ra 2000 yil atmosferaga chiqarilayotgan ifloslantiruvchi moddalarning umumiy 
mikdorining 67,8% ni avtotransport chiqindilari tashkil etgan. Asosiy chiqindilar 
ulushi Toshkent, Samarkand, Andijon, Buxoro (80% ko‘proq), Farg‘ona, Qarshi 
shaxarlariga va Toshkent viloyatiga to‘g‘ri keladi. 1987 yildan ifloslantiruvchi 
moddalar 2001 yilda 1,54 mln.t. gacha ko‘paygani kuzatilgan. Avtomobil 
dvigatelidan ajralib chiqadigan gazlar tarkibida 200 ga yaqin turli hil moddalar 
uchraydi. Biroq uning asosiy qismini is gazi (SO) tashkil etadi. Bundan tashqari, 
avtomobillar havoga ko‘plab azot oksidi (NO
2
), uglevodorodlar hamda nihoyatda 
zaxarli qo‘rg‘oshin ajratib chiqaradi (1-rasm). YOqilg‘i turiga qarab chiqindilar 
miqdori o‘zgaradi. 
1-rasm. Avtomobillarning chiqindilari 
1-jadval