Самарқанд давлат архитектура қурилиш

13.1.2. Kompaniya madaniyatining manbalari. 
Kompaniya madaniyatining ildizi uning falsafasiga va aynan shu 
shaklda faoliyat ko’rsatish sabablariga borib taqaladi. Kompaniya 
madaniyati qadriyatlarda va faoliyat prinsiplarida; etik standartlarda va 
rasmiy siyosatda; kasaba uyushmalari, aksionerlar, ta’minotchilar bilan 
munosabatlarda; tashkilot tayanadigan an’analarda, nazorat tajribasida; 

---

403 
xodimlarning xulq-atvorida; tashkilot avlodlarining og’zidan-og’ziga 
o’tadigan afsonalarida; mansabdor xodimlarning o’zaro munosabatida; 
tashkilotning siyosatida namoyon bo’ladi. Ushbu ijtimoiy omillar 
tashkilot madaniyatining majmuasini tashkil qiladi. 
Kompaniya madaniyatida o’rin topgan ishonch va usullarning 
manbalari turlicha bo’ladi. Jumladan: xarizmatik shaxslar, ishchi 
guruhlar, bo’lim va bo’linmalar tashkilotning turli boshqaruv 
pog’onalarida paydo bo’lishi mumkin. Madaniyatni ko’pchilik 
unsurlarini o’rnashib qolishi firmaga asos solgan shaxslar bilan yoki 
uning dastlabki sardorlari bilan bog’liq. Ular kompaniya amal qiladigan 
falsafani, prinsiplarni, siyosatni va faoliyat strategiyasini yaratganlar. 
Ma’lum vaqt o’tishi bilan ushbu madaniyat unsurlari ishchilar va 
menejerlar ongiga singib boradi. Kompaniya madaniyati-bu ichki 
ijtimoiy kuchlar harakati mahsuli: u tashkilotda ustunlik qiladigan 
qadriyatlar va xulq- atvor me’yorlari majmuasidir. 
Kompaniya 
madaniyati 
shakllangandan 
so’ng, sardorlarni 
tayyorlash tizimsini saqlash, kompaniya qadriyatlariga mos keluvchi 
xodimlarni tanlash, yangi a’zolarga madaniyat unsurlarini muntazam 
singdirish, kompaniyaning asosiy qadriyatlarini, ijobiy afsonalarini 
muloqotlarda va ma’ruzalarda takrorlash, madaniy g’oyalarga va 
me’yorlarga amal qiluvchilarni rag’batlantirish va aksincha kompaniya 
madaniyatini hurmat qilmaydiganlar uchun noqulay muhit yaratish orqali 
ushbu madaniyatni rivojlantirish lozim. 
Lekin ustivor madaniyat ham o’zgarib boradi. Yangi sardorlarning 
paydo bo’lishi va rahbarlarning almashishi yangi qadriyatlarning paydo 
bo’lishiga va kompaniya madaniyatini o’zgarishiga olib keladi. Yangi 
faoliyatlarga diversifikatsiya, yangi geografik hududlarga ekspansiya va 
yangi xodimlarning paydo bo’lishi ham kompaniya madaniyatini 
rivojlantirishi mumkin. Odatda kompaniyaning madaniyati bir necha 
submadaniyatlardan iborat bo’ladi. Qadriyatlar, ishonch va usullar 
bo’linmalarda, geografik hududlarda va xo’jalik birliklarda bir-biridan 
farq qiladi. 

---

404