Toshkent davlat agrar universiteti nukus filiali

Pul oqimlarini orttirish va diskontlash.
Investitsiyalash jarayoni, odatda, uzoq davom etar ekan, kapital qo’yilmalar samaradorligi tahlili
amaliyotida, bir martalik pul summalari emas balki pul mablag`larining oqimlari bilan ish ko’riladi.
Pul oqimini vaqt to’g`ri chizig`ida, quyida ko’rsatilgan (24.1-rasm) ikkita usuldan biri yordamida
tasvirlash qabul qilingan:
A.
V.
24.1-rasm. Pul oqimi.
10.1-rasmda tasvirlangan pul oqimi quyidagicha izohlanadi: hozirgi kunda to’lanmoqda (manfiy belgi
bilan) $2000, birinchi va ikkinchi yilda olingan $1000, uchinchi yilda $1500, to’rtinchi yilda yana $1000.
Pul oqimini
CF
k
(Cash Flow) deb belgilash qabul qilingan, bu yerda: k-pul oqimi ko’rib chiqilayotgan
davr raqami. Pul oqimining hozirgi kundagi qiymati
PV
(Present Value), kelajakdagi qiymati esa
FV
(Future
Value) deb belgilangan.
Pul oqimining 0 dan n gacha bo’lgan barcha unsurlari uchun formulani qo’llagan holda, pul oqimining
kelajakdagi qiymatini topamiz:
Bir xil pul summalaridan iborat bo’lgan pul oqimi
annuitet
deb ataladi. Annuitetning kelajakdagi
qiymatini hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:
Bu formula ning
CF
k
= const
va
 CF
0
= 0
dagi ifodasidir.
Annuitetning kelajakdagi qiymati maxsus moliyaviy jadvallar yordamida hisoblanishi mumkin. Ushbu
jadvallarning bir qismi ilovada keltirilgan (2-jadval).
Pul oqimlarini diskontlash formuladan ko’p martalik foydalanish yo’li bilan amalga oshiriladi, oqibatda
quyidagi ifodaga ega bo’lamiz:
,
Annuitetni diskontlash (
CF
j
=const) quyidagi formulaga asosan amalga oshiriladi:
,
Cheksiz (vaqt bo’yicha) pul mablag`lari oqimining hozirgi qiymati quyidagi formula yordamida
aniqlanadi: