Publitsistik matnlarda siyasiy atamalarning qollanishi

Adminstratsiya – (lot. adminstratio boshqaruv; rahbariyat) q. ma’muriyat 1. 
2.Muasasa, korxona, tashkilot rahbarlari majmui.
Integratsiya – (lot. integratio- tiklash, qaytadan boshlash, to’ldirish) ikki va 
undan ortiq davlatlarning iqtisodiyotini o’zaro muvofiqlashtirish va birlashtirish. 
Konstitutsiya – (lot. constitutio- belgilash, qaror qilish, tayinlash, qonunlashtirish) 
davlatning yuksak yuridik kuchga ega bo’lgan asosiy qonuni; barcha joriy 
qonunlarning asosi. 
Delegatsiya – (lot. delegatio- yuborish, tayinlash) biror tashkilot yoki davlat 
tomonidan belgilangan, yuborilgan vakillar guruhi. 
Da’vatnoma – biror ish-harakatga yoki biror g’oyaviy- ma’naviy maslakka 
va sh.k ga da’vat etuvchi, undovchi xat, varaqa.
Deputat – (lot. deputats- vakil qilingan, yuborilgan) vakolatli davlat 
organiga saylangan kishi vakil. Jamoa (guruh), bajarish uchun vakil qilingan shaxs.

---

- 37 - 
Musodara – a. mol-mulkni majburiy ravishda davlat ixtiyoriga o’tkazish; 
tortib olish. 
Shulardan kelib chiqib, aytish mumkinki, sohaviy terminologiya 
muammolarini o’rganishga bag’ishlangan tadqiqot ishlariga keng yo’l ochildi, 
binobarin, siyosiy terminlar ham tadqiqotchilar diqqat markazidagi muhim 
masalaga aylandi. Jumladan, H. Dadaboyev, Z. Xolmonova, A. O’razboyev, A. 
Abdullayevlar bu sohada bir qator izlanishlar olib bordilar va izlanmoqdalar. 
Mazkur tadqiqotlarda siyosat tili va uslubi, siyosat sohasida qo’llanilayotgan 
terminlar tarixiy va zamonaviy nuqtai nazardan atroflicha tadqiq etilgan bo’lishiga 
qaramay, bu sohada hali o’zining to’liq yechimini topa olmayotgan muammolar 
ham yo’q emas. Jumladan, siyosiy terminlarning OAV va siyosiy matbuotda 
qo’llanishdagi o’ziga xosligi, terminlararo ma’noviy xususiyatlar turlarini aniqlash, 
siyosiy terminlarning ichki va tashqi imkoniyatlari boyib borish yo’llarini 
ta’kidlash lozim. 
Binobarin, siyosiy soha, siyosat rivojlangani sari siyosiy til ham shunga 
muvofiq holda rivoj topa boradi. O’z navbatida siyosiy atamalar ham 
takomillashib, siyosiy ong va siyosiy savodxonlikning yuksalishiga muayyan 
zamin hozirlaydi. 
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, mustaqillikdan so’ng siyosiy atamalarni 
qo’llash yoki iste’molga kiritishda, birinchidan, umumbashariy ahamiyatga ega 
bo’lgan va jahon siyosati taraqqiyoti durdonalari hisoblangan sara atama so’zlarni 
amaliyotga ko’proq kiritishga katta ahamiyat qaratildi. Bunday atamalar 
umuminsoniy qadriyatlar jumlasiga kirib, barcha millat va elatlarning o’zaro 
yaqinlashuvi, ya’ni integratsiya jarayonining rivojlanishida muhim omil bo’lib 
xizmat qiladi. Chunonchi, bunday atamalar jumlasiga parlament, spiker, fraksiya, 
senat, senator, quyi va yuqori palata singari so’zlarni kiritish mumkin.
Ikkinchidan, siyosiy matbuot sahifalarida siyosiy atamalarni izohlash, 
tushuntirishga ko’maklashuvchi maxsus rukn (oynaso’z) va sarlavhalar qo’llash, 
ular ostida esa izohli lug’atlardan muntazam ravishda parchalar e’lon qilish 
amaliyotga kiritildi.

---

- 38 -