S. R. Matiyazova, G. D. Adilova

 
Favqulodda zaxira 
Tadbirkorlarning ko'pchiligi daromadlarining mavsumiy o'zgarishlarini 
boshdan kechirishadi. Ular yuqori tovar oboroti davrlaridan samarasiz
daromadlarga barham berish uchun qancha pul sarflashni rejalashtirishlari va 
xarajatlarni qoplashlari kerak. Sizning daromadingizdagi shu kabi o'zgarishlarni 
ikki sababga ko'ra boshdan kechirasiz: (1) oydan oyga o'zgaruvchan savdo 

---

169 
natijalariga qarab o'zgarish va (2) sizning mijozlaringizning eng yaxshi to'lov 
usullari tufayli o'zgarish. Shu sababli rejalashtirilgan sarf-xarajatlaringizni qoplash 
uchun eng yuqori tovar oboroti davrlaridan mablag' ajratib qo'yib, favqulodda 
vaziyat zaxirasini yaratishingiz kerak. Ushbu mablag'ni rejalashtirilgan miqdordan 
pastroq bo'lishiga qaramasdan rejalashtirilgan sarf-xarajatlarni qondirish uchun 
maxsus jamg'arma hisobvarag'iga yoki maxsus zaxiradagi hisob-kitoblarga joylab 
qo'ying.
 
Ushbu fond o'n ikki yildan o'n sakkiz oygacha rejalashtirilgan sarf-
xarajatlarga teng bo'lishi kerak.
 
Bu zaxirani yaratish uchun vaqt kerak bo'lsa-da, 
hozir buni boshlash vaqtidir.
 
Endi dollarlarni komissiya (vositachilik) 
daromadlaridan bir chetga olib qo'yishni boshlang. Ushbu zaxira sizning 
rejalashtirilgan jamg'arma dasturingiz yoki ta'til, televizor yoki yangi avtomobil 
uchun mablag'ingizning bir qismi bo'lishi kerak. 
Xarajatlar rejasi 
 
"Rejalashtirilgan" xarajatlarning maqsadi "hisob-kitob ishlarini olib borish" emas, 
balki xarajatlarni oldindan taqsimlashdir.
 
Kelgusi rejani rejalashtirib, sarf-xarajatlaringizni 
boshqarasiz va pulingiz sarf bo'lishidan avval qayerga ketayotganligini bilasiz, shu tariqa 
pulning behuda sarflanishini bartaraf etasiz. 
Sizning hisob qaydnomangiz rejalashtirilgan sarf-xarajatlar uchun asos bo'lib xizmat 
qiladi.