RAHMATULIAYEV SHAVKAT UBAYDULLAYEVICH
(1926)
Filologiya fanlari doktori, professor Shavkat Rahmatullayev o’zbek tili leksikologiyasi, leksikogra yasi, morfologiyasining rivoji uchun katta hissa qo’shgan
olimdir. Ayniqsa, o’zbek frazeologiyasining shakllanishi va rivojlanishida uning xizmati katta. Shuningdek, o’zbek tilining izohli, etimologik, imlo lug’atlarini
tuzishda barakali mehnat qilib kelmoqda. Ular orasida «O’zbek tilining qisqacha frazeologik lug’ati» (1964), «O’zbek tilining izohli frazeologik lug’ati» (1978),
«O’zbek tili antonimlarining izohli lug’ati» (1980), «O’zbek tili omonimlarining izohli lug’ati» (1984), «O’zbek tilining qisqacha etimologik lug’ati» (2000) kabi
asarlari alohida ajralib turadi.
HOJIYEV AZIM PO’LATOVICH
(1933)
Filologiya fanlari doktori (1970), professor (1977), O’zbekiston Fanlar akademiyasi akademigi (2000) Azim Hojiyev o’zbek tili morfologiyasi, so’z yasalishi,
lek-sikologiyasi va leksikogra yasi, orfogra yasi bo’yicha bir qancha asarlari bilan o’zbek tilshunosligining rivoji uchun munosib hissasini qo’shdi. Ular
orasida «O’zbek tilida ko’makchi fe’llar» (1966), «To’liqsiz fe’l» (1970), «Fe’l» (1973), «Hozirgi o’zbek tilida forma yasalishi» (1979), «O’zbek tili sinonimlarining
izohli lug’ati»( 1980), «O’zbek lingvistik terminlarining izohli lug’ati» (1984), «TiIshunosIik terminlarining izohli lug’ati» (2002) kabi asarlari alohida qimmatga
ega.
A. Hojiyev o’rta va oliy maktablarda ona tilini, hozirgi o’zbek tihning nazariy muammolarini o’qitishni tako-millashtirish bo’yicha ham barakali faoliyat
ko’rsatmoqda. Uning tashabbusi va bevosita ishtirokida oliy o’quv yurti lologiya fakultetlari talabalari uchun «Hozirgi o’zbek adabiy trli. — I qism» (1980)
darsligi, o’rta maktablarning V—IX sin ari uchun «Ona tili» dasturi (1992) va darsligi (1992-94) yaratildi.
SHONAZAR SHOABDURAHMONOV
(1924)
( Filologiya fanlari doktori (1964), professor (1967), O’zbekiston Fanlar akademiyasining akademigi (1974) Shonazar Shoabdurahmonov o’zbek tili fonetikasi,
o’zbek
tilining badiiy-estetik vazifasi, leksikogra yasi, morfologiyasi, dialektologiyasi yuzasidan qator salmoqli asarlar yaratdi. Jumladan, «O’zbek tilida yordamchi
so’zlar» (1953),
< (1953), «O’zbek tilida punktuatsiya» (1955), «O’zbek adabiy !l va o’zbek xalq shevalari» (1962) kabi asarlari o’zbek
^J\unc>sligining rivoji uchun munosib hissa bo’lib qo’snildi. Akademik Sh. Shoabdurahmonov o’rta va oliy ta’limda o’zbek tili va tilshunosligini o’qitishni
takomillashti-rish borasida ham samarali mehnat qildi. Ayniqsa, uning V. Reshetov bilan hamkorlikda oliy maktablaming o’zbek lologiyasi fakulteti talabalari
uchun chiqarilgan «O’zbek dialektologiyasi» (1962, 1969, 1978) darsligi, shuningdek, o’rta maktablaming IX sin uchun hammualli ikda yozilgan «O’zbek tili»
(1977, 1978, 1980, 1982) hamda Oliy o’quv yurtlari uchun yaratilgan «Hozirgi o’zbek adabiy tili» (1980) darsliklari alohida ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |