O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

bo ‘Iganligini hikoya qiladi.
G erodotning skiflar haqidagi ma ’lum otlari biz uchun, aynic/sa,
113

---

juda ham aham iyatlidir: mamlakatimizning jan u bi-g 'arbida, Dnepr
hamda Don daryolari sohillarida, Qora dengiz cjirg ‘oqlarida yash a ­
gan eng qadim gixalqlar to ‘g 'risida gapirganimizda, avvalo ulug ‘yttnon
muarrixining shahodatlariga murojaat qilamiz. D am ning skiflarga
qarshi uritshi munosubati bilan Kichik Osiyo xalqlari, ayniqsa, yunon
qabilalari о ‘rtasida Eron hukmronligiga qarshi kuchli ozodlik urushlari
boshlanadi. Vatanimiz tarixini о ‘rganish borasida Gerodotning asari,
ayniqsa, ju d a muhim о 'rin tutadi. Muarrix bit zam inga oyoq bosmagan
bo'isa ham. yu rt imizning uzoq o'tm ishi haqida to 'g 'ri m a'lum otlar
beradi. Uning aytishicha, K aspiy dengizining sohillaridan boshlab,
Sirdaryoning о 'rtalariga 
qadar cho ‘zilib boradigan keng sahroda
massage! deb atalgan ko'chmanchi qabilalar yashagan, ular hech
qanday’ ekin ekmasdan, fa q a t chorxachilik bilangina kun kechirgan,
ovqatlari m ol g o ‘shti hamda daryodan ovlancidigan baliq bo 'Igan,
ular temirni bilagan, hamma asboblarni va qurol-aslahalarni misdan
yasagan; a yollar erkaklar bilan bir qatorda jan gla rda qatnashar va
hatto qabilabosh lig'i b o ‘lib saylanar edi. Adabiyotim izning eng qadim gi
yodgorliklaridan biri bo'lgan "To'm aris
” 
qissasi fa q a t shu tarixchi
tufayli bizning zainonga qadar yetib kelgan. Chetdan bostirib kelgan
dahshatli Eron bosqinchilariga qarshi m alika To 'maris rahbarligida