O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

G eze r d eh q o n ch ilik kalendari
Bu yozu v 1908-yil Qitddusdan 25 km shim oli-g'arbda Gezerdan
topilgan bo 'lib, er. avv. X asrga taalluqli deb taxmin qilinadi.
Ikki oy - hosilni y i g 'is h f s e n t a b r - oktabr]. Ikki oy - ekish [noyabr, 
dekabr]. Ikki oy - kechki ekish - [yanvar, fevral], O y - boshqa ham- 
masini ochish [may]. Ikki o y - u z u m zo rn i kesish [iyun, iyul], oy - y o z g i
hosillar (F alastinda tariq va kunjut yozgi hosil sanaladi) [avgust],
S a m a la p odsh osi B arrak ib y ozu vi
Sam ala podsh osi Barrakib yozu vi 1891-yil Zanjirli tumanidan
(Turkiya) topilgan. U er. avv. 730-yil atrqfida bitilgan.
M en - B arrakib P an am u v i o 'g ' l i S am ala podshosi yern in g to 'r t
qismi egasi T ig latp alasarn in g x izm atkori. O tam n i h aq iq a tg o 'y lig i va 
m en in g h a q iq a tg o 'y lig im sababli m e n in g xojam R ekubel va egam
T iglatpalasar meni o ta m n in g taxtiga o 'tq a z ish d i. O ta m n in g uyi boshqa- 
lardan k o 'r a katta darajad a edi, va m en x o jam , O su riy a podshosi g 'il- 
diragi y o n id a, u lu g ' podsholar, k u m u sh egalari, oltin egalari orasida 
y u g u rd im . M en o ta m n in g saroyini oldim va s h u n d a y qildim ki, u har 
q an d a y u lu g ' p o d sh o la r saroyidan a ’ lo b o 'ld i va m e n in g birodarlarim -
p o d sh o la r sa ro y im n in g h a sh a m a tig a havas qildilar. M eni ajdodlarim da, 
S a m ’ala podsh o larid a esa y a x sh i saroy b o 'lm a g a n edi; ular bu K ilam uvi 
s aroyidan foydalandilar; u ular uchun qishki saroy bo 'lib xizm at qiladi, 
u y a n a yozgi saroy b o 'lib x iz m a t qiladi. M en esa bu saroyni qurdim .
99

---

G erod ot finikiyaliklar t o bg ‘risida
Finikiya dengizch ilari
IV. 42. ... Liviya, k o ‘rinishidan O s iy o g a tutash j o y id a n tashqari 
d en g iz bilan q'utshalgan. M e n g a m a 'l u m boMishicha, buni birinchi 
boMib M isr podshosi N e x o 1 isbotladi. N ild a n A rabiston q o ‘ ltig‘igacha 
kanal qurilishi t o ‘xtatilg an d an s o 'n g , p o d sh o finikiyaliklarni kem alarda 
j o ‘natdi. O rq a g a qaytish yoMni ularga G erakl U stu n lari3 orqali chiqib 
y urib S h im o liy d e n g iz g a 3 c h iq m a g u n c h a M isrga qay tm aslik n i buyurdi. 
F in ik iy alik lar Qizil d en g izd an chiqib, j a n u b iy d en g iz b o 'y l a b suzdilar. 
K uzda ular q ir g ‘o q q a tu sh d ila r va Liv iyaga qaysi j o y g a tushm asinlar, 
h a m m a j o y d a y e rg a ishlov berdilar; keyin yigMm-terim ni k utdilar va 
hosilni yigMb olgach, y a n a oldinga qarab suzdilar. Ikki yildan keyin 
uchinchi yild a finikiyaliklar G erakl U stunlarini aylanib o ‘tdi!ar va 
M isrga keldilar. U la rn in g hikoyalariga k o ‘ra4, Liviya atrofida suzgan 
vaqtlarida q u y o sh ularni o ‘ng to m o n id a tu rav erd i.5
43. 
L iviya d en g iz bilan qurshalgani birinchi bor s h u n d a y isbot- 
landi. K ey in ch alik k arfag en lik lar ham Liviyani a y lan ib o 'tg a n la rin i 
tasdiqladilar.