Кийосаки мактаби бойишга оид ўнта сабоқ

Роберт Кийосаки, “Пул оқими квадранти"
ПУЛ О Қ И М И Н И Н Г ТЎРТ СЕКТО РИ : 
Э РК И Н Л И К ВА Х А ВФ СИ ЗЛ И К 
ЎРТАСИДАГИ ТАНЛОВ
Реж аларингизни аниқлаб ва ишдан кетиш санангизни 
белгилаб булгач, булар барчасига эриш иш ни даромадлар 
қайси тури ёрдамида аниқлаш сизга анча осон булади.
Бизга пуллар келадиган турт усул бор — пул оқимининг 
т
5
ф тта сектори ҳам дейилади.
Биринчи сектор — хизматчига иши учун туланадиган 
пуллар.
Иккинчи сектор — узига ишлайдиган одамнинг 
ишлаб топган пуллари (мисол учун, хусусий амалиётга 
эга одам).
61

---

Учинчи сектор — бизнес эгаси оладиган пуллар.
Тўртинчи сектор — сармоядан олинадиган пуллар.
Бу секторларни бошқача сўзлар билан ҳам тавсифлаш
мумкин:
- биринчи секторда пул деб бошқа бировга ишлайсиз;
- иккинчи секторда узингизга ишлайсиз, аммо вақ- 
тингиз ва кучингизни пуллар га сарфлайсиз;
- учинчи секторда бошқа одамлар сизга ишлайдилар;
- тўртинчи секторда пуллар сизга ишлайди.
Ҳар бир одам қайси йўл билан пул олиш қулайроқ ва 
ёқимлироқ эканини ўзи танлаш ҳуқуқига эга.
Бироқ, афсуски, кўпгина одамлар биргина секторда 
эмас, балки бир нечта, ҳаттоки ҳар тўртала секторда ҳам 
пул олишлари мумкинлигини тушунмайдилар.
Кўпчилик одамлар биринчи сектор билан чегара- 
ланадилар ва бошқаларини кўрмайдилар — улардан баъ- 
зилари иккинчи сектор га ўтади.
Кўриб турганимиздек, учинчи ва тўртинчи сектор ҳам 
биз учун фойдали ва кўпроқ имкониятлар ваъда қилиши 
учун онгимиз доирасини кенгайтириш имизга арзийди.
Қуйидаги хатолар туфайлигина ҳозирги вақтда кўп- 
чилик одамлар учинчи ва тўртинчи сектордан ўзларини 
олиб қочадилар: улар биринчи ва иккинчи секторда 
бўлиш — хавфсиз, учинчи ва тўртинчи секторда бўлиш 
— хавфли деб биладилар.
Бунда барча одамлар эркинликка интиладилар. Бироқ 
чинакам эркинликка учинчи ва тўртинчи секторда эри - 
шиш мумкинлигини ҳамма ҳам тушунавермайди.
Шундай қилиб, биринчи ва иккинчи секторни аф - 
зал кўрганлар эркинликни хавф сизлик саробига алмаш- 
тирганлар.
НИ М А УЧУН УЛАРНИНГ ХАВФ СИЗЛИГИ 
САРОБ?
Чунки заминимиз — катта иқтисодий ўзгариш хар дав- 
рида. Илгари одам умр бўйи барқарор жамоада ишлай 
олар, у ерда яхши пул топар эди, наф ақа ёшига етганда 
эса сўнгги куни гача дурустгина наф ақа олар эди.
62

---

Бугунги кунда жамоага ҳам, н аф ақа жамғармасига 
ҳам ишонч йўқ. Борди-ю, пул тўплаб, узингизни кек- 
салигингизни муносиб таъминлай олсангиз, бу усул ҳам 
ишончсиз: зеро бизнинг замонам изда пул йиғмоқ — бу 
бир қучоқ ш ох-ш аббани бир ж ойга тўплаб, кимнингдир 
келиб гугурт чақиш ини пойлаб ўтириш га ўхшаган ran.
Ж аҳон д а содир бўлаётган узгариш лар асносида пулга 
ишлагандан сармоядор бўлиш хавф сизроқ. Ф ақат бунинг 
учун маълумотли сармоядор бўлиш керак. Шундагина 
сиз қўрққан барча таваккалчиларингизни, эҳтимол, на- 
зорат остида ушлай оласиз.
Чинакамига маълумотли сармоядор наф ақа ж амгар- 
маси ёки давлатга умид қиладиганга қараганда камроқ 
таваккал қилади. Н аф ақа ж ам ғарм аси ва давлатга умид 
қилган одам қачондир ўз пулларини ва қайси миқдорда 
олиш - олмаслигини билмайди.
Сармоядор эса пул қўйишдан олдин бу борада аниқ- 
тиниқ ахборот олиш учун ҳамма ишни қилади.
Ҳ а қ и қи й сармоядор дейди: “Сармоялаш тўтри-
сидаги битимни имзолагач, ум рим нинг охиригача
— 
ҳар й и ли қанча даромад ҳилам ан ва пулларим ни
қачон қайтариб оламан?” Ҳ а қ и қи й сармоядор
пулларини қачон қайтариб олажагини билмоқчи.
Нафақа ҳисобига эга одамларқачондир ў з пулларини
қайтариб олиш
-олм асликларини аниқлаш учун
йиллар кутишлари керак булади. Б у уста сармоядор
ва пулларини нафакага ташлаб қўядиган одам
ўртасидаги эн г жиддий тафовутдир.