9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
598
Xulosa o‘rnida shuni ta’kidlash mumkinki, ta’lim mazmunini boyitishga 
oid ishlarni muntazam ravishda olib borish lozim. O‘quvchilar ma’naviyatini 
shakllantirishda pedagogik omillarni ham ko‘plab topsa bo‘ladi. Ular ta’lim 
mazmunini yangi sifat bosqichiga ko‘tarishga mustahkam didaktik asos bo‘la 
oladi va ularni ta’lim mazmuniga ustalik bilan kiritish esa, o’ziga xos 
innovatsion jarayon bo’lib, bunda o’qituvchidan yuksak pedagogik mahorat 
talab etiladi. Oʻzbek tili darslarida innovatsion texnologiyalarni qo`llash orqali 
ma’naviy tarbiyani shakllantirish omillari va imkoniyatlari. 
Didaktika
(yun. didaktikos — oʻrga-tuvchi, taʼlim beruvchi) — pedagogikaning 
tarmogʻi. Taʼlim nazariyasi bilan shugʻullanadi. "D." atamasi ilk bor Yevropada 
17-asrda oʻqitish va taʼlim jarayoni haqida asarlar yaratgan olimlar tomonidan 
qoʻllanila boshlagan. Chex pedagogi Ya. A. Komenskiy oʻzining "Buyuk 
didaktika" asari (1657)da bolalar va oʻsmirlarni maʼlumotli qilish va ularga 
taʼlim berishning didaktik jihatlarini ishlab chikdi. Nemis pedagogi A. Disterveg 
oʻzining "Nemis oʻqituvchilarini maʼlumotli qilishga rahbarlik" (1834—35) 
asarida D.ning ped.da taʼlim nazariyasini bayon etuvchi alohida qism ekanligini 
taʼkidlagan. Shundan keyin D.ga taʼlim nazariyasi haqidagi fan sifatida qarash 
keng yoyildi. 19-asrning oxiri va 20-asrning boshlarida D.ga oid maxsus 
monografiyalar paydo boʻla boshladi. 
Hoz. zamon ped.sida D.ga taʼlim va maʼrifat berish nazariyasi bilan 
shugʻullanadigan alohida soha sifatida qaraladi. Taʼlim mazmunini aniklash, 
taʼlim jarayoni qonuniyatlarini ochish hamda oʻqitishning eng samarador usul va 
yoʻllarini topish D.ning asosiy muammolaridir. D.ning mohiyatini belgilash, 
yoʻnalishini aniqlashda falsafiy-nazariy asosning oʻrni katta. Uzoq vaqt 
mobaynida marksizm-leninizm D.ning taraqqiyot yoʻnalishini belgilab beruvchi 
metodologik asos deb qarab kelindi. Lekin mazkur taʼlimotning ilmiy asoslari 
puch, jamiyat va tabiat taraqqiyoti qonuniyatlarini toʻgʻri hamda xolis koʻrsatish 
imkoniyatidan mahrum boʻlgan tarafkash (tendensioz) qarash ekanligi maʼlum 
boʻlgach, unga tayanish mumkin boʻlmay qoldi. Keyingi vaqtda, kalom 

---