Олий таълим муассасаларининг ўзбек тили ва адабиёти бакалавриат йўналиши таълим дастурида талабаларга миллий қадриятларимиздан бўлган ўзбек шевалари тўғрисида илмий-амалий билимларни бериш кўзда тутилган

маняғда, аняғда, ошағда 
тарзида қўлланилади. Қипчоқ 
шеваларида 
анжақда, манжақда
ўрин равишлари учрайди.
Ўрин равишларининг 
ўра, бера, шера
каби вариантлари Бухоро, Нав. 
в. ш ҳам учрайди. Ўзбек шеваларида ўрин равишларининг қуйидаги 
кўринишлари ҳам учрайди. Қурама
: ошəқə барьп пəхтə егəмəн; 
Андижон: 
беш йилдан шəғисига шу испирапкани берди; 
ЮҚШ
: қишлоқди 
кучуйлари шағиллап шаққа отип кетиверди
Шеваларда пайт маъносини билдирувчи 
ьлгəръттəн, бурундəн|| 
буруннəн, əзөнгача, нəмəшомгəчə, чөшкəгəчə каби
равишлар қарлуқ 
шеваларида қўлланилади. Бундан ташқари кун ботиш олдидан сўзи ўрнида
 
намозгар
сўзи ҳам қўлланилади. Буларнинг ҳаммаси пайт маъносини 
билдириб, пайт равиши вазифасини бажариб келади.
Шеваларда миқдор-даража равишларидан кенг қўлланувчи 
ҳаддан 
зиёд, нақ
каби кучайтирив равишлари 
гəртəк, гъттəй, қиттак, азраққина, 
сал || саҳал (озгина) 
каби кўплаб равишлар учрайди.
Равишларда даражанинг [-сə, чъ] аффикси билан бирга келиши 
Қашқадарё, Нав. в. ш. шеваларида учрайди: 
эттачърох кел (эртароқ кел), 
пешънсара борамъз, (пешинроққа борамиз
) каби.
Ўзбек шеваларида ёрдамчи сўз туркумлари. 
Маълумки, гапдаги 
сўзларнинг 
семантик-грамматик 
муносабати 
фақат 
қўшимчалар, 
келишиклар орқалигина эмас, кўмакчилар билан ҳам ифодаланади. 
Кўмакчилар ўзи боғланиб келган сўзнинг бирор бир келишикда бўлишини 
талаб қилади ва улар орқали ифодаланган мақсад, сабаб, ўхшашлик, 
биргалик, пайт сингари маъноларни тўлдиради. Шеваларда билан 
кўмакчиси 
мьнəн 
формасида учрайди: 
сен мьнəн кетаман, ула мьнəн 
гаплашдим
. Билан кўмакчиси ўрнида мьнəн ишлатилишини ЮҚШ, 
Тошкент, Бухоро, Қўшкўпир шевалари учун ҳам характерлидир. Шеваларда 
қиёслаш, ўхшатиш, маъноларини англатадиган каби, сингари кўмакчилари 
ўрнида кишилик олмошларидан сўнг -