Moliyaviy tahlil

10-rasm: Xo’jalik yurituvchi subektning tashkil qilishni mablag’lar evaziga 
shakillantirish
45
 
45
Mualif tomonidan tuzilgan 
Korxonani tashkil 
qilishda
Ta’sischilar mablag’i 
Davlat mablag’i 
Aktsiyadorlar va boshqa 
investorlar mablag’i 
Hisobidan moliyalashtirish 
Faoliyati davomida moliyaviy taminot 
Korxona 
O’z 
foydasining 
bir qismini 
ajratish 
Moliya 
bozorida 
ishtirok 
etish 
Banklardan 
qarz olish 
Va 
boshqalar 
Korxonani tshkil qilishda 

---

51 
Sotishdan olingan sof foyda tushumni xo’jalik yurituvchi subektning yalpi 
foydasi deb ham atash mumkin. Bu odarda sotilgan mahsulotning umumiy 
qiymatidan uning tannarxini ayirish yo’li bilan aniqlanadi. Ammo shu ikki 
ko’rsatkich zamirida mahsulotning qiymati, miqdori, baho o’zgarishi, tannarxidagi 
tebranishlar mujassam etilgan. Shu tufayli yalpi foydaning vujudga kelishida 
bevosita shu omillar ta’sirini hisobga olish maqsadga muvofiqdir. 
 
11- rasm: Xo’jalik yurituvchi subektda foydaning shakillanishi va 
sarflanishi
46
 
Xo’jalik yurituvchi subektlarda yalpi foyda ma’lum ahamiyatga ega , 
chunki u barcha moliyaviy natijalarni ifodalovchi ko’rsatkichlar negizini tashkil 
qiladi. Ammo xo’jalik faoliyatining provard natijasi sof foydaga erishish bilan 
belgilanadi. Shu tufayli xo’jalik yurituvchi subektlar da iqtisodiy tahlil jarayonida 
sof foydani o’rganish va tahlil qilish muhim ahamiyatga ega. 
Xo’jalik yurituvchi subektda sof foydaning shakillanish jarayoni butun 
moliyaviy xo’jaik faoliyati shakillanish jarayoni butun moliyaviy xo’jalik 
faoliyatini qamrab oladi. Bu bu yirda mahsulotni ishlab chiqarish va sotish va 
mamuriy xarajatlarni tejash, moliyaviy faoliyat natijasida ijobiy natiaga erishish , 
46
Mualif tomonidan tuzildi
Foyda
Foyda
Ishlatilishi 
Ishlab chiqarishdan 
Ishlab chiqarishga 
Moliyaviy faoliyatdan 
Xodimlarga 
Savdodan (tijorat faoliyatidan) 
Jamg’armaga 
Xizmat ko’rsatishdan 
Aktsiyadorlarga 
Va boshqa iqtisodiy jarayonlar
Va boshqa yunalishlarga 

---

52 
tasodifiy foydaga ega bo’lish, soliq stavkasi o’zgarmagan holda soliq obektini 
ko’paytirish evaziga soliq so’mmasini kamaytirish kabi bir qancha bosqichlar 
mujassam bo’ladi.