“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари.
107
chiqadi, u holda eng kichik qiymati 1,9 ga teng bo’ladi, demak,
9
х
у
, ya’ni x=1,
y=9.
3-misol.
Agar
7
в
в
а
bo’lsa,
2
2
2
в
в
а
ning qiymatini toping.
Yechish.
a+b=7b bo’lgani uchun
в
в
а
в
в
а
в
а
7
2
a=6b dan
35
36
2
2
2
в
в
в
ekanligi kelib chiqadi.
4-misol.
x=53 da
2
7
3
2
х
х
х
ning qiymatini toping.
Yechish.
Butun qismni ajratishdan foydalansak,
11
1
54
55
5
54
2
5
1
х
х
5-misol.
у
х
у
ху
х
да
у
х
4
6
7
1
,
6
2
2
ifodaning qiymatini topishda
123
119
170
123
4
171
123
4
135
36
4
4
6
2
2
2
у
х
у
х
вх
у
х
у
х
вху
х
almashtirishlardan foydalanamiz.
6-misol.
Qaysi butun n larda
1
2
2
3
n
n
n
kasr butun son bo‘ladi?
Yechish.
1
4
1
2
n
n
n
n
Bundan n -1 – 4 ning bo‘luvchilari bo‘lishi kerak.
7-misol.
Quyidagi ifodalarning eng kichik qiymatini toping
a)
1
5
2
2
х
х
; b)
х
х
х
1
3
3
2
Yechish.
a)
0
1
6
1
2
х
х
da -5 eng kichik qiymatni qabul qiladi.
b)
0
1
1
2
х
х
х
da 3 qiymat eng kichik qiymat bo‘ladi.
8-misol.
3
3
7
2
2
х
х
х
у
funksiya grafigini yasang.
Yechish.
Funksiya ifodasida butun qismini ajratsak
3
х
da
1
2
х
у
bo’lishligi, ya’ni funksiya grafigi to‘g’ri chiziqdan iborat ekanligi hamda u (3,-5)
nuqtada uzilishga ega ekanligini topamiz.
9-misol.
Tenglamani yeching:
2
2
3
1
2
2
2
х
х
х
х
Yechish.
Tenglama chap qismidagi ifodaning hadlari butun qismlarini ajratsak,
tenglama
0
3
5
0
5
5
2
2
2
5
1
1
1
1
2
2
2
x
x
x
x
х
х
“Таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясида интеллектуал салоҳиятли ёшлар
мамалакат тараққиётининг муҳим омили” конференция материаллари.
108
tenglamalarni yechishga keltiriladi.
O’zaro hamkorlik masalalari yangi bosqichda
I.A.Abdullayev, H.T.Yo’ldoshev, F.T.Xoliqulov SamDAQI qoshidagi 1-son akademik
litsey
O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi vazirligining
qarori bo’yicha M.Ulug’bek nomidagi Samarqand Davlat Arxitektura va Qurilish
Instituti qoshidagi 1-son akademik litseyi va M.Ulug’bek nomidagi Samarqand
Davlat Arxitektura va Qurilish Instituti o’rtasida jumladan, “Oliy matematika va
fizika” hamda “Informatika va axborot texnologiyalari” kafedrasi o’rtasida Oliy
ta’lim muassasalari va o’rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalari o’rtasidagi
o’zaro hamkorlik masalalari juda yaxshi yo’lga qo’yilgan.
Yil boshida ikkala tamon o’rtasida o’zaro hamkorlik ishlari bo’yicha
shartnomalar tuzilgan va akademik litseyda kafedralarning filiallari ochilgan.
Bu ta’lim muassasalari o’qituvchilari har oyda 1-2 marotaba uchrashuvlar va
ilmiy semenarlar tashkil qilishib unda o’zaro hamkorlikda qilinishi ko’zda tutilgan
ishlar haqida fikr almashishib turishadi. O’tgan yillar mobaynida ikkala tomonning
o’zaro hamkorlik ishlari natijasida SamDAQI “Oliy matematika va fizika” kafedrasi
hamda SamDAQI qoshidagi 1-son akademik litsey “Matematika va informatika”
kafedrasi professor-o’qituvchilari tomonidan bir nechta o’quv-uslubiy qo’llanma,
mamlakatimizning turli joylarida o’tkazilgan ilmiy-amaliy konferensiyalarda ilmiy
va uslubiy maqola hamda iqtidorli o’quvchilarni jalb qilgan holda akademik litseyda
bir necha bor ilmiy seminar va ichki konferensiyalar tashkil qilindi.
2015-2016 o’quv yilida o’zaro hamkorlik natijasida “Matematika, I-qism”,
“Ko’rsatkichli va logarifmik funksiyalar”, “Parametrga bog’liq tenglama va
tengsizliklar”, “Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika elementlari”, “Matritsa
va ular ustida amallar” kabi o’quv-uslubiy qo’llanmalar nashr qilindi. Shuningdek,
joriy yilda ikkala tomon professor-o’qituvchilari o’zaro hamkorlikda o’rta maxsus
kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun “Geometriya”, “Matematika II-qism” kabi
o’quv-uslubiy qo’llanmalar va mamlakatimizda o’tkazilishi ko’zda tutilgan ilmiy-
amaliy konferensiyalarda bir nechta ilmiy-uslubiy maqolalar tayyorlanmoqda.
Bu hamkorlik ishlari bo’yicha 2016 yil yanvar oyida SamDAQI 1-son akademik
litseyda “Aniq fanlarni o’qitishning zamonaviy muammolari” deb nomlangan
ilmiy-amaliy konferensiya o’tkazildi. Unda SamDAQI “Oliy matematika va fizika”
kefedrasi dotsentlari M.Jabborov, R.Safarov va kafedra katta o’qituvchisi
F.Fatxullayev,
“Informatika
va
axborot
texnologiyalari”
kafedrasi
katta
o’qituvchilari A.Karimov, K.Islomovlar, akademik litsey o’qituv-chilaridan
I.Abdullayev, Q.Janiqulov, Yo.Hamroyev, F.Xoliqulov, M.Botirov, D.Narimanova,
J.Jo’rayev, A.Uzoqov va T.Begmatovlar o’zlarining ilmiy-uslubiy maqolalari bilan
qatnashishdi. Shuningdek, ushbu konferensiyada akademik litseyning iqtidorli
o’quvchilaridan S.Doniyorov, J.Xoliqov va K.Xudayberdiyevlar ham o’zlarining
ma’ruzalari bilan qatnashishdi. O’tkazilgan ilmiy – amaliy konferensiya materiallari
to’plam shaklida bir necha nusxada nashr qilindi.
O’tkazilgan konferensiya yakunida ikkala tomon professor-o’qituvchilari
Do'stlaringiz bilan baham: |