1-Mavzu: Pеdаgоgik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati masalalari Reja

"Kommunikativ ataka"
bosqichida sinfning tezda ishga jalb qiladigan 
texnika kerak, samoprezantitsiya va dinamik ta’sir priyomlarini egallash 
lozim. 
Muloqotni boshqarish bosqichida ŏquvchilar tashabbusini quvvatlash, 
dialog muloqot tashkil etish, ŏz fikrlarini real haroitga moslay olish 
kŏnikmalari zarur bŏladi. 
Tahlil qilishda maqsad, vosita va natijalar majmuasini tahlil etadi. Ŏquv 
tarbiya jarayonida ŏqituvchi muloqotni tashkil etish va boshqarishda 
rahbar, tashabbuskor bŏladi. 
Insonning ahloqiy tarbiyalanganligi uning atrofidagi narsalarga bŏlgan t
urli-
tuman munosabatlarda namoyon bŏladi. U insonning hislarida kechinma
larida ifodalanadi hamda xulh atvorida hatti xarkatida bŏladi. 
Bolalarga yaxshilik qilish va mehribonlik ichki kechinmamiz bilan 
holatdagina emas, balki pedagogik faoliyatimizdagi bola bilan yoki sinf 
bilan munosabatdagi asosiy motiv asosiy rag’bat bŏlishi kerak. 
Muomala rollar orqali shaxs faoliyati uchun muayyan maydon yaratib, 
unda u yoki bu sotsial xulq atvorni programmalashtirish ŏqituvchi ŏquv 
tarbiya jarayoniga shaxsiy roli shaklini kiritadi. Dars jarayonida 
ŏquvchilarni ŏqituvchi tashkilotchi va ijrochi rollarida bŏlishga imkon 
beradi. Muomala shaxsga ŏzini tanishga ŏrgatadi. ŏqituvchi darsni 
rejalashtirar ekan faqat axborotni egallash haqida ŏylamasligi, balki 
avvalo ŏqituvchining yordamiga muxtoj bŏlgan ŏquvchilarning ŏzi 
ifodalay olishi uchun haroit yartish haqida ŏylash, har bir ŏquvchining 
qiziqishini ta’minlovchi haroitlarni kŏra olishi va hamkorlikni 
ta’minlanishi lozim. 

---

Muomala jarayoni ikki tipda bŏlishi mumkin: Dialog va monolog. Mono
log muomalada hamkorlik bir tomonning ijrochiligi asosida qo`riladi. 
Pedagogik faoliyat pedagogning bolalar bilan yaxshi munosabati 
jarayonida, ishni demokratik tashkil etish va birgalikdagi ijodiy faoliyat 
jarayonida bŏlishi mumkin. Diologik muomilada esa hamkorlik ikki 
tomonning ijrochiligi asosida qo`riladi, ya’ni savol – javob tariqasida. 
Pedagogik muloqot bu ŏqituvchi professional aktivligining bir kŏrinishi 
bŏlib, bunda ta’lim va tarbiya vazifalari ŏqituvchi hamda ŏquv tarbiya 
jarayonining boshqa ishtirokchilari ŏrtasidagi ŏzaro ta’sir vositasi bilan 
hal qilinadi. 
Bu vaziyatda ŏqituvchi baho beruvchi rolida chiqadi, ikkinchi uning ŏzi 
baho oluvchi hisoblanadi. Ravshanki bunday hollarda pedagogik ta’sir 
kŏrsatish vazifalari va vositalari ham ŏqituvchining pedagogik muloqoti 
har xil bŏladi. Biz quyida ŏqituvchining ŏquvchilar bilan muloqotini 
qarab chiqamiz. 
Pedagogik muloqotning tarkibiy qismlari uning vazifalari ŏqtuvchining 
ŏquvchilar va kasbdoshlari bilan ŏzviy aloqalari vositalar hamda usullari 
muloqot xarakteriga baho berishdan iborat bŏladi.