schyotning krediti bo‘yicha korrespondensiyalanuvchi debetlanuvchi
schyotlar bilan am alga oshiriladi. B udjet tashkilotining
k assa va talab
qilib olgunga qadar depozit hisobvaraqlari b o ‘yicha o p eratsiy a ustidan
q a t’iy nazoratni ta ’minlash uchun debct b o ‘yicha m axsus v edo m ostlar
ham yuritiladi. Jum al-orderlarning oylik jam i bosh kitobga o ‘tkaziladi.
Bu bosh kitob m em orial-ordcr sh ak lid a olib boriladigan b o sh kitobdan
shaklan farq qiladi, chunki schyotning krediti b o ‘yicha kredit aylanm an ing
um utniy sum m asini korrespondensiyalanuvchi debetlanuvchi schyotlar
b o ‘yicha b o ‘linmasdan yozish u ch u n bir ustun k o ‘zda tutilg an. Bundan
tashqari, aylanm ani yozish uchun h ar bir oyga faqat b ir q a to r ajratiladi
va saldo k o ‘rsatiladi. Bosh kitob asosida (sintctik schy otlar b o ‘yicha
aylanm a vedom ost tuzmasdan) balan s tuziladi.
Ju rn al-o rd erlard a k o ‘pgina s c h y o tla r b o ‘y icha
sin te tik v a an a litik
hisob lar b irg a olib boriladi. K a tta m iqdordag i sh ax siy sch y o tla rg a
cga b o ‘lgan schyotlar b o ‘y icha a lo h id a analitik h iso b o lib b orilad i.
Bu an a litik schyotlar b o ‘y ic h a ay lan m a yoki sald o v e d o m o stla ri
tuziladi.
B uxgaltcriya hisobining ju m a l-o rd c r shaklida yo zuvlar v a registrlar
soni qisqaradi; analitik hisob sin tctik hisob bilan yaqinlashtiriladi;
ko‘pgina hisobot ko‘rsatkichlarni jo riy hisob registrlaridan to ‘g ‘ridan-
to ‘g ‘ri olish imkoniyati paydo b o ‘ladi, bu esa hisobotni tuzishni
osonlashtiradi va tezlashtiradi h am d a hisobning
analitik sifatin i yuqori
ko'taradi.
B uxgaltcriya hisobining ju m a l-o rd e r shaklining kam ch ilik lari ayrim
jum al-orderlam ing tuzilishi m urakkabligi va beso‘naqayligi, buxgaltcriya
hisobida shaxsiy kom pyutcrlar q o ‘llanilgan hollarda ju m al-o rd c rlam i
qo‘llashning qiyinligi hisoblanadi.
B uxgalteriya h is o b in in g b o s h -ju rn a l sh ak li
B osh-jurnal shakli q o ‘lla n ilg a n d a b u x g alteriy a h is o b i k ito b la rd a
yoki k artochk alarda yuritiladi. B u tartib n i yu qo ri ta s h k ilo tn in g bosh
buxg alteri belgilaydi. Bunda q u y id a g i k itob lar q o ‘lla n ila d i: «B osh-
ju rn a l» kitobi, kassa kitobi, m e h n a t haqi to ‘lashga
ta rq a tu v c h ila rg a
www.ziyouz.com kutubxonasi
b e rilg a n p u lla r kitobi, jo riy sc h y o tla r va hisob -k ito blarn i hisobga olish
k ito b i, d ep o n e n t q ilingan m e h n a t haqi va stipen d iy alarn in g an alitik
h iso b in i o lib borish k ito b i, m odd iy qiym atliklari m iqdor-sum m ali
h iso b in i olib borish k ito b i, quyi tashkilotlarni m oliyalashtirish
b o ‘y ic h a h isob -kitoblarni
h is o b g a olish kitobi, m axsus m ab lag ‘larni
h is o b g a olish kitobi. B o sh -ju rn al kitobi sintctik hisob uchun,
q o lg a n la ri esa analitik h iso b u c h u n tayinlangan.
2. B U D J E T T A S H K I L O T L A R I B O S H B U X G A L T E R L A R IN IN G
H U Q U Q L A R I V A M A S ’U L IY A T L A R I
CVzbekiston R espublikasida buxgaltcriya hisobini tashkil qilishga
b u d jet tashkilotining rahbari javo bgardir. Budjet tashkilotida buxgaltcriya
hisobini bosh buxgalter tom onidan boshqariladigan buxgaltcriya xizmati
am a lg a oshiradi.
B u d jet tashkilotining bosh buxgalterini tashkilot rahbari tom onidan,
agar yuqori tashkilot b o ‘lsa, u n in g rahbari va bosh buxgalteri bilan
kelish ib tayinlanadi yoki lavo zim dan ozod qilinadi. Budjet tashkilotining
bosh buxgalteri to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri m azkur budjet tashkilotining rahbariga,
b u x g alteriy a hisobi va hisobotini tashkil qilish m asalalari bo ‘yicha esa
yuqori tashkilotning bosh buxgalteriga bo ‘ysunadi.
B o sh buxgalter lavozim iga m axsus oliy m a’lumoti
boMgan shaxslar
tayinlanadi. A yrim hollarda, b osh buxgalter lavozim iga m axsus oliy
m a ’lum o ti b o ‘lmagan, uning rahbarlik lavozimlarida, buxgalteriya-
m o liy a v iy ishlarda ish staji b esh yildan kam boMmagan shaxs ham
tayin lan ish i m umkin. Bosh b u xg alter lavozim idan ozod qilinganda
yangi tayinlangan bosh buxg alterga (oxirgi shaxs bo‘lm ag an d a -b u d jet
tash kilo ti rahbarining buyrug‘i bilan tayinlangan xodim ga)
buxgalteriya
hu jjatlarin in g yig'm ajildlari topshiriladi. Buxgalteriya hujjatlarini qabul
qilish-topshirish jarayonida buxgalteriya hisobining holati va hisobot
m a ’lum otlarinin g haqiqiyligi tekshiriladi va budjet tashkilotining
rah b ari tom onidan tasdiqlaniladigan tcgishli
Do'stlaringiz bilan baham: 
