”kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasida ish bilan bandlikni ta’minlashning asosiy yo’nalishlari”

I-BOB BO’YICHA XULOSA 
 
1. Iqtisodiy rivojlanish sharoitida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik 
mehnatni to’g’ri tashkil etish va mehnatini samaradorlik darajasini oshishiga qarab 
ularga to’lanadigan mehnat haq, ya’ni mehnatga qarab taqsimlash yildan-yilga 
tobora obyektivlashtiriladi. Bu esa, ish haqi fondi ishlatilishini chuqurlashtirishga 
va tahlil etishga hamda ishchilarning mehnat natijalariga bo’lgan qiziqishlarini 
yanada oshiradi. Ish haqi korxona personallarning asosiy daromad manbai sifatida 
istiqbolda ham unumdorlikni oshirishning qudratli rag’batlantiruvchi kuchi bo’lib 
qolaveradi. 
2. Korxona mehnat jarayonini tashkil etishning boshlang’ich omillarini tahlil 
qilish: ishlab chiqarish tipini, uning texnologik jarayonlar, mashina va asbob-
uskunalarning o’ziga xos xususiyatlarini, mehnatni mexanizasiyalash, sexlar 
uchastkalar, ish o’rinlari va shu kabilarni birlashtirish darajasini aniqlashdan 
iborat. Ishchilar mehnatining murakkabiligini tahlil qilish: kasb-malaka darajasiga 
qo’yiladigan talablar va uning ishlab chiqarish talablariga muvofiq kelishi: xodim 
kasb ixtisosini kengligi hamda kasblarni vaqtincha bajarib turish va mehnat 
faoliyatini o’zgartirish imkoniyatlaridir. 
3. Bozor iqtisodiyoti davrida raqobatga yengib chiqishning asosiy 
omillaridan biri makroiqtisodiyotga taaluqli, ijtimoiy va shaxsiy sektorlardagi 
korxonalarda ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga erishishdir. Bu asosan 
mavjud ishchi kuchidan oqilona foydalanish evaziga erishiladi. O’z navbatida 
ishchi kuchidan samarali foydalanish ko’pincha har xil bajarilishi zarur bo’lgan 
ishlarning ayrim ijrochilar o’rtasida to’g’ri taqsimlanishga, ya’ni ularning 
malakasiga, tajribasiga va zukkoligiga yarasha ish bilan bad-barobar ta’min 
etilishiga bog’liqdir. 

---

30