Арабов Н. У. – Самду ―Инсон ресурсларини бошқариш‖ кафедраси профессори и ф. д. Артиков З. С. – Самиси ―Тармоқлар иқтисодиѐти‖ кафедраси мудири, доц в. б

Меҳнатга муносабат – 
бу, мураккаб ижтимоий ҳодиса бўлиб, уч 
элемент бирлиги: меҳнат муомаласи сабаблари ва йўналишлари; реал ѐки 
ҳақиқий меҳнат муомаласи; ходимларнинг меҳнат фаолиятига оғзаки баҳо 
беришидан иборатдир. 

---

Меҳнатдан қониқиш ҳосил қилиш
– бу, ходимнинг меҳнат 
мазмунига, характери ва шарт-шароитларига қўядиган талабларининг 
мувозанатли ҳолати, бу талабларни амалга ошириш имкониятларига 
субъектив баҳо беришдир. 
Меҳнатга мослашиш (кўникиш) – 
бу, шахс янги меҳнат вазиятини 
ўзлаштиришининг ижтимоий жараѐни бўлиб, унда шахс ва меҳнат муҳити 
бир-бирига фаол таъсир кўрсатади ва мослашувчи-мослаштирувчи тизимлар 
ҳисобланади. 
Мотив (сабаб – французча motif - ундаш маъносини билдиради) –
бу, шахсни, ижтимоий гуруҳни, муайян эҳтиѐжларни қондириш истаги 
билан боғланган кишиларнинг бирлигини фаолликка ва меҳнат қилишга 
ундашдир. 
Мотивация (сабабни асослаш) – 
бу, реал меҳнат хулқ-атворини 
тушунтириш, асослаб бериш учун сабаблар (мулоҳазалар) танлашга 
қаратилган оғзаки хатти-ҳаракатдир.
Мартаба
 
– бу, инсоннинг иш билан боғлиқ йиллари мобайнида меҳнат 
тажрибаси ва фаолияти тааллуқли, алоҳида англаб етилган нуқтаи назари ва 
хулқ-атворидир (эгаллаган лавозимларидаги, иш ўринларидаги изчиллик, 
меҳнат ташкилотидаги мавқеининг аҳволи).
 
Омиллари
– бу, меҳнат унумдорлигининг ўзгаришига таъсир 
кўрсатадиган ҳаракатлантирувчи кучлар ѐки сабабларидир. 
Оукен қонуни - 
ишсизликнинг табиий даражаси 1 фоизга ошганда 
ялпи миллий маҳсулот 2,5 фоизга камаяди ѐки 2,5 фоиз ялпи миллий 
маҳсулот йўқотилади. 
Табиий ишсизлик
дейилганда ишчи кучи ҳаракати ва унинг маълум 
бир жамият аъзоси сифатидаги меҳнат ҳулқига алоқадор бўлган иш билан 
банд бўлмаганлик ҳолатига айтилади.