Арабов Н. У. – Самду ―Инсон ресурсларини бошқариш‖ кафедраси профессори и ф. д. Артиков З. С. – Самиси ―Тармоқлар иқтисодиѐти‖ кафедраси мудири, доц в. б

Биринчидан, 
яширин ишсизликнинг юқори даражаси сақланганлиги, у ўз 
потенциалини хатто айрим барқарорлик шароитларида ҳам очиқ бозорга 
чиқариб туради. 
Иккинчидан
, яширин иш билан бандликнинг кўпайиши, у 
ишчи кучи ва ишсизларнинг сезиларли қисмини очиқ меҳнат бозоридан 
тортиб туради.
Республикамизда ишсизликнинг пайдо бўлиш сабабларига кўра
қуйидаги асосий турлари кўпроқ учрайди: 

яширин
, бу асосан қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш тармоқлари учун 
характерлидир ва бу ҳақиқий иш кучини камроқ миқдорда талаб қилади. 
Амалда ишсизликнинг яширин шакли фақат иқтисодий эмас, шу билан 
бирга сиѐсий хусусиятга ҳам эгадир. Яширин ишсизлик ишлаб 
чиқаришнинг чуқур таназзули шароитида корхоналарда ортиқча 
бандликнинг сақланиб қолганлигидан далолат беради; 

мавсумий, 
маълум бир мавсумда иш билан бандликни таъминловчи, 
қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва уларни қайта 
ишлаш ва тайѐрлаш муддати билан асосланган. Уни нормал ишсизлик 
жумласига киритиш мумкин. Мавсумий ишсизликнинг ҳажми ишчи 
кучига бўлган талаб ва таклиф мавсумий омилларининг баравар таъсир 
қилиши сифатида намоѐн бўлади; 

технологик ўзгарувчан, 
бу шакли масалан, фан - техника ютуқлари 
натижасида қўл меҳнати ўрнини машина эгаллаши натижасида юзага 
келади; 

таркибий, 
иқтисодиѐтнинг янги тармоқлари пайдо бўлиши ѐки эскисига 
барҳам берилиши ва мулкчилик шаклларининг ўзгариши билан юзага 
келади.
Ишсизликнинг ижтимоий - иқтисодий мазмуни, сабаблари ва турлари 
назарий асосланиши ишсизлик ҳолатининг мезонлари ва кўрсакичлари очиб 
берилишини тақозо қилади. Чунки ишсизликнинг асосий мезонлари ва 
кўрсаткичлари 
меҳнатга 
лаѐқатли 
аҳоли 
оқилона 
бандлигини 
шакллантиришни тартибга солишда муҳим аҳамиятга эгадир.