O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

 
Biror shaxs, narsa yoki joyga atab qo‘yilgan nomlar
 atoqli otlar
 
sanaladi. Atoqli otlar nimani atab kelishiga ko‘ra shaxs nomlari va joy 
nomlariga bo‘linadi.
Kishilarning ismi, otasining ismi, familyasi, taxallusini 
bildiruvchi otlar 
shaxs nomlari 
sanaladi. 

---

Familyalar shaxs ismidan so‘ng otasining ismini qoldirish 
( 
Usmon
 
Nosir )
, otasining ismiga –
ov(a), -yev(a) 
qo‘shimchasini qo‘shish 
(Erkin
 
Vohidov)
 bilan ifodalanadi. 
Ko‘pchilik atoqli otlar turdosh ot yoki boshqa biron so‘z 
turkumi asosida vujudga keladi: Po‘lat, Go‘zal, Sakson ota, Kimsan, 
Sotiboldi, Ko‘paysin. Ba’zan atoqli otlar turdosh otga aylanishi mumkin: 
amper (to‘k o‘lchovi), xosiyatxon (atlas turi), makintosh (kiyim turi). 

O‘quvchilardan atoqli otlarning turlari va imlosi haqidagi 
ma’lumotlarni qay darajada tushunganligini so‘rash orqali aniqlanadi. Shundan 
so‘ng darsda berilgan mustahkamlash mashqlari bajartiriladi. 
265-mashq.
Shaxs nomlarini toping va ularni izohlang. Yana 
qanday mashhur allomalarni bilasiz? Shu haqda suxbatlashing. Bu topshiriqni 
bajarish uchun mashqda berilgan Erkin Vohidovning she’rini ikki o‘quvchi 
navbati bilan o‘qiydi. Qolgan o‘quvchilar she’r matnidagi shaxs nomlarini topib, 
ularni izohlaydi.
O‘quvchi: 
Notiq dedi: 
“Taqdir shul, 
Bu jahoniy iroda. 
Tillar yo‘qolur butkul, 
Bir til qolur dunyoda”. 
“Ey voiz, pastga tushgin, 
Bu gap chiqdi qayerdan?” 
Navoiy bilan Pushkin 
Turib keldi qabrdan.