3-dars. If shart operatori

2-topshiriq. O`zgaruvchi monitor portga chiqarilsin uning qiymati oshib borsin va 
uning qiymati 10ga teng bo`lganda monitorda 10ga teng bo`ldi degan yozuv chiqsin.
Biz bu darsda shartni yozayotganimizda hozircha 2 ta mantiqiy amallardan foydalandik. 
Bular: “ = ” va “ = = ”. 
O„zlashtirish operatori.” = ” 
O„zlashtirish operatori: “ = ” belgidan chap tomonda turgan qiymatni “ = ” belgisidan 
o„ng tomondagilarni hisoblangan qiymatiga almashtiradi. Masalan,
x = a + b; 
ifodasi. Bu yerda “ x ” a va b o„zgaruvchilarni qiymatlarini qo„shishdan hosil bo„lgan 
natijani o„zlashtiradi.
Tenglashtirish operatori. “ = = ”. 
Tenglashtirish operatori “ = = ” belgisidan o`ng tomonda turgan qiymat bilan chap 
tomonda turgan son qiymatini solishtirib, tenglashtirib ko`radi. Masalan, 
y = = a + b; 
Bu yerda “ y ” a va b o„zgaruvchilarni qiymatlarini qo„shishdan hosil bo„lgan natija bilan 
o`zining qiymatini tekshiradi. Agar tenglashtirilgan qiymat shartni qanoatlantirsa u holda 
operatsiyani bajaradi, agar tenglashtirilgan qiymat shartni qanoatlantirmasa shartning ichidan 
chiqib ketadi. 
Bularga qo`shimcha tarzda “ < ” , “ > ” katta va kichik belgilaridan foydalanamiz. 
Taqqoslash operatorlari:
x = = y (x teng y);
x x != y (x teng emas y);
x <= y (x (ikis) kichik yoki teng y (igrik) dan); 
x >y (x (ikis) katta y (igrik) dan); 
x>= (x (ikis) katta yoki teng y (igrik) dan); 

---

3-topshiriq. Soat yasash. 
Button (knopka) bilan ishlash. 
Button bu, elektr zanjiridagi uzuq turgan ikki nuqtasini ulash vazifasini bajaruvchi 
qurilma. Dasturlash orqali buttoning imkoniyatini ancha oshirishimiz mumkin, ya‟ni button
bilan bitta elektr zanjirida bo‟lmagan qurilmalarni boshqarish imkoniyatiga ega bo‟lamiz. 
Button bosilganda nafaqat o‟ziga ulangan qurilmani yoqish , balki boshqa (buttonga bevosita 
ulanmagan) iste‟molchilarni boshqarish imkoniyatiga ega bo‟lamiz 
 
Raqamli signallar ikkilik sanoq sistemasida ishlaydi ( 0 va 1), signal bor bo‟lsa 1 , yo‟q 
bo‟lsa 0 qiymatga ega bo‟ladi. Qachonki , button bosilsa (2-rasm), arduinoning ikkinchi oyog‟iga 
kiruvchi kuchlanish 5V ga teng bo‟ladi , ya‟ni kiruvchi signal birga teng bo‟ladi. Agar button 
bosilmasa , bu oyoqqa kiruvchi kuchlanish nolga teng, ya‟ni kiruvchi signal nolga teng.
4-topshiriq. Knopka bosilganda svetadiod yonsin. 

---

Programmani tahli qilamiz: 
6-satrda knopka nomli o‟zgaruvchining holati tanishtirilmoqda. 
INPUT 
bu yerda ma‟lumot 
qabul qilish degan ma‟noda kelmoqda. 
10-satrda a o‟zgaruvchi knopkadan kelayotgan ma‟lumotni o‟qib, uni o‟ziga o‟zlashtirib 
olyapti. 
digitalRead 
bu yerda ma‟lumotni o‟qish funksiyasi hisoblanadi.