¡збекистон республикаси олий ва ¡рта махсус таълим вазирлиги

80. Jazolash nima? 
Jazolash
– bu tarbiyalanuvchining xatti-harakati va faoliyatiga salbiy baho berishdir. Jazo 
o’quvchi-bola tarbiyasida qo’llanadigan oxirgi tarbiya usulidir. Jazo choralarini qo’llashda jismoniy 
jazo, urish, kaltaklash mumkin emas, bolani qo’rqitish va g’azablantirish ham yaxshi natija 
bermaydi, o’quvchi qo’rqqanidan yolg’on gapirishga o’rganadi, ikkiyuzlamachi bo’lib qoladi.
Tarbiyaning jazo usuli choralariga quyidagilar kiradi: tanbeh berish, ogohlantirsh, hayfsan 
berish, uyaltirish va jamoaviy jazolardir. 
81. Tanbeh berish nima? 
Tanbeh berish –
eng yengil jazo chorasidir. O’qituvchi bolaga yuzma-yuz turib tanbeh 
beradi, buni kundaligiga yozib qo’yish ham mumkin.
Ogohlantirish – noma‘qul hatti-harakatlarning oldini olish uchun qo’llaniladi. 
Hayfsan berish – agar tanbeh va ogohlantirish kutilgan natijani bermasa, o’quvchi belgilangan 
intizomni buzaversa, salbiy holatlarni takrorlayversa, o’quvchining aybi qay darajada va uning 
intizomini qanday sharoitda buzganini e‘tiborga olib unga hayfsan e‘lon qilish mumkin.
82. Shaxs shakllanishi va rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillarni ayting?
Shaxs shakllanishi va rivojlanishiga to'rtta omil ta'sir etadi. Ular quyidagilar: 
- irsiyat (biologik omil); 
- muhit; 
- ta'lim-tarbiya; 
- shaxsning mustaqil faoliyati. 
83. Tarbiyaning tarkibiy qismlarini ayting? 

---

21 
Aqliy tarbiya, axloqiy tarbiya, nafosat tarbiyasi, mehnat tarbiyasi, jismoniy tarbiya, iqtisodiy 
tarbiya, huquqiy tarbiya, ekologik tarbiya va h.k. 
84. Kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash deganda nimani tushunasiz? 
- Kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash kasb bilimlari va ko'nikmalarini 
chuqurlashtirish xamda yangilashni ta'minlaydi. 
Kadrlar malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash tartibi O'zbekiston Respublikasi 
Vazirlar Maxkamasi tomonidan belgilanadi