Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
543 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
yo‘naltirilganligi, milliy manfaatlarni himoya qilishni kafolatlashga qodir bo‘lgan 
iqtisodiyot va hokimiyat institutlarining holati sifatida ta’rifilaydilar.
90
Iqtisodiy xavfsizlik tadqiqotlari mavjud axborotlarni yig‘ish, konsеpsiyalash 
orqali ichki va tashki xavf bеlgilarini aniqlash va ularni tasniflashga qaratiladi. Bunda 
tadqiqodchilar eng e’tiborli iqtisodiy xavfsizlikka ta‘sir etuvchi omillarni tanlab 
oladilar. Shaxs, jamiyat va davlat xavfsizligiga oid axborotlarni topish va jamlashda 
iqtisodiy xavfsizlik nazariyasida biror bir tabiiy yoki ijtimoiy hodisani kеltirib 
chiqaruvchi voqеa sababini aniqlaydigan omili analiz usulidan foydalaniladi.
Bozor munosabatlari sharoitlari sharoitida davlat iqtisodiyotiga aralashib, bozor 
mexanizmining amal qilishiga ko‘maklashadi va aholini uning salbiy oqibatlaridan 
himoyalash chora-tadbirlarini ko‘radi. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga 
solishdan ko‘zlangan asosiy maqsad bozor munosabatlarini muayyan va ma’lum 
yo‘nalishda rivojlantirib, iqtisodiy tanglik, taxdid va xavf-xatardan himoyalash 
hamda aholi turmush darajasining pasayib ketishiga yo‘l qo‘ymaslikdan iboratdir. 
Davlatning iqtisodiyotga aralashuvi ko‘lami va darajasi uning imkoniyatlariga mos 
ravishda bo‘lib, bozor mexanizmlari, xo‘jalik sub’ektlarining erkin faoliyat yuritishi 
uchun qulay iqtisodiy muhit yaratilishiga imkon berishi lozim bo‘ladi. Shuningdek, 
davlat xo‘jalik tizimining raqobatbardoshligini oshirish, biznes va xususiy 
tadbirkorlikning rivojlanishini rag‘batlantiradi
91
. 
Davlatning iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha faoliyati quydagilarni o‘z 
ichiga oladi: 
-
mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy tizimi va davlatning barqaroroligiga xavf
tug‘diruvchi omillarni aniqlash va monitoring qilish; 
-
ushbu omillarning zararlari, salbiy ta’siriga barham berish yoki yumshatishga 
qaratilgan iqtisodiy siyosatni shakllantirish va institutsional o‘zgarishlarni amalga 
oshirish. 
90
Экономическая безопасность- Производство, фынансы, банки. -М., ЗАО 1998.- с. 12.
91
Abulqosimov X.P. Iqisodiy xavfsizlik.-T.:Darslik. Mirzo Ulug’bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti. 
Toshkent-2019.77-bet. 

---